MIELO, MIELO, MIEL OTXIN

ZER EGIN DUGU? Lantzeko inauterietako pertsonaiekin antzerkitxo bat.

1. Interesgunea

Eskolan inauteriak ospatzen ari dira.

 

2. Motibazioa (talde handian)

Gure maskota, Bernardi ardia, kutxa baten gainean eserita aurkitu dugu. Kutxari buruzko galderak egin ditugu: “Norena ote da?”, “Zer ote du barruan?”... Kutxa ireki eta barruan, serpentina eta konfeti artean, proiektuan landu behar ditugun pertsonaien zenbait irudi aurkitu ditugu: Miel Otxin, Zaldiko, Ziripot eta txatxoak.

 

3. Aurrezagutzak aktibatzeko

3.1. Gaiaren inguruan (talde handian, korroan)

Inauterietako pertsonaien inguruan dituzten aurrezagutzak

• Mapa batean, gure laguntzarekin, Lantz herria aurkitu behar izan dute: “Non dago Lantz?”
• Lantzeko inauterietako pertsonaien irudiak erakutsi dizkiegu eta “Nortzuk dira?” galderari erantzuten saiatu dira.

3.2. Zer egin erabaki (talde handian)

Ipuina:

Irakasleak: “Ba, nik Miel Otxin agertzen den ipuina dut, irakurri nahi al duzue?” Lantz herria izeneko ipuina kontatu diegu. “Zer egin dezakegu ipuin honekin?” Haur batek antzerkitxoa egin ahal dugula adierazi du; denak ados agertu dira.

(Alvarez Prieto, Dan: Lantz herria, Bruño, Madrid, 1992)

• “Zer behar dugu?”, “Miel Otxinek zer du jantzita?”, “Eta Ziripotek?”, “Eta...”, “Nola egingo ditugu jantziak?”.

Pertsonaia bakoitzaren ondoan bere jantzien zerrenda idatzi dugu. Haur bakoitzak inauterietako pertsonaia bat aukeratu du, jantzia plastika txokoan egiteko.

Oharra. Pertsonaia bakoitza nola janzten zen ikusteko, Interneteko irudiak erabili ditugu.

 

4. Zertarako egin erabaki (talde handian)

• “Eta nori egingo diogu antzerkia?”

Nola egin (talde handian eta ondoren talde txikietan)

• “Zein pertsonaia izan nahi duzue?“.

Pertsonaia bera aukeratu duten ikasleak talde berean jarri dira eta mozorroa nola egingo duten erabaki dute. Irakasleari azaldu eta berarekin adostu dute.

Oharra. Irakasleak gidatua.

Erabaki guztiak horma-irudian jaso ditugu.

 

5. Informazioa

Lantz herriko inauteriak:

• Argazkiak (Javier Rey Bacaicoa)
• Bideoa (dantzan.com)

Informazio liburua:

TIBERIO, Patxi eta OTERMIN, Luis: Nafarroako ihauteriak, Nafarroako Gobernua, 1993. ISBN: 978-84-235-1270-6

 

6. Edukiak garatzeko

6.1. Hitzekin jolasten (talde handian)

• /tx/ fonema: Miel Otxin eta txatxoak. Bestelakoak ere sartu ditugu: Txanogorritxo, urtxintxa...

 

• /z/ fonema: Zaldiko eta Ziripot.

 

• /tt/ fonema: ttuntturroa. /tt/ fonema asko kostatzen zaie, baina /tt/ duen hitz bat landu behar dugunez, beste batzuk sartzeko aukera izan dugu: pottoka, ttantta...

 

Txalo pin-txalo: Fonema bera duten irudi ezberdinak aurkeztu dizkiegu. Irudiak erakutsi dizkiegu eta ahoskerari garrantzia eman diogu, fonemari enfasia emanez. Ondoren, hitzak esan bitartean, txaloak jo ditugu, adibidez: ttun-ttu-rro-a, zal-di-ko... Gero, txaloak egin ditugu baina silabak ahoskatu gabe: “Zer da?”.

6.2. Jolasteko

6.2.1. “Txibiripon eta Ziripot” kanta abestu eta antzeztu dugu (talde handian)

(Urtxintxa 5, 2. hiruhilabetea)

Haur batzuk txatxoak izan dira; zutik, eskua emanda, korroan jarri dira. Beste haur batzuk Miel Otxin izan dira; besoak alboetara luzatu dituzte. Gainerako haurrak Ziripot izan dira. Kanta hastean, txatxoak korroan bueltaka hasi dira:

TXATXOAK.
Txibiripon eta Ziripot
Dantzari onak gara biok.
Txibiripon eta Ziripot,
Zazpi sorgin dantzan Ernion.

Txatxoak gelditu egin dira eta Ziripotek, korroaren kanpoaldetik, atea joko balu bezala egin du.

ZIRIPOT. Dan, dan, dan, dan
TXATXOAK. Nor da? Nor da?
ZIRIPOT. Ziripot naiz ni.
TXATXOAK. Esan, esan, berriz.
ZIRIPOT. Dan, dan, dan, dan
TXATXOAK. Nor da? Nor da?
ZIRIPOT. Ziripot naiz ni.
TXATXOAK. Barrura, dantzara!

Txatxoek Ziripot sartzera gonbidatu dute eta eskua emanda korroan bueltaka hasi dira.

TXATXOAK.
Txibiripon eta Ziripot
dantzari onak gara biok.
Txibiripon eta Ziripot,
zazpi sorgin dantzan Ernion.

Txatxoak gelditu egin dira, eta bigarren honetan Miel Otxinek, korroaren kanpoaldetik, atea joko balu bezala egin du.

MIEL OTXIN. Dan, dan, dan, dan
TXATXOAK. Nor da? Nor da?
MIEL OTXIN. Miel Otxin naiz.
TXATXOAK. Esan, esan, berriz.
MIEL OTXIN. Dan, dan, dan, dan
TXATXOAK. Nor da? Nor da?
MIEL OTXIN. Miel Otxin naiz.
TXATXOAK. Kanpora, hor konpon!

Txatxoek Miel Otxin kanpora bidali dute, hau da, ez diote sartzen utzi, gaiztoa delako, eta Ziripotekin dantzatzen jarraitu dute.

TXATXOAK.
Txibiripon eta Ziripot
dantzari onak gara biok.
Txibiripon eta Ziripot,
zazpi sorgin dantzan Ernion.

Behin kanta barneratu dutenean, Zaldikoren pertsonaia ere sartu dugu. Zaldikori, Miel Otxinen laguna delako, ez diote sartzen utzi.

6.2.2. Miel Otxin, non zaude? jolasean ibili gara (talde handian)

(Otsoa, non zaude? jolasaren moldaketa, Anaya-Haritza 1)

Haurrak korroan jarri dira eta, zotz egiteko formula baten bidez, Miel Otxin nor den erabaki dugu. Abestia kantatu bitartean, Miel Otxin korrotik kanpo egon da. Miel Otxinek nahi dugun guztia jantzitakoan, azkeneko “janzten ari naiz” esan eta gero, denak korrika hasi dira Miel Otxinek harrapa ez ditzan:

Herriko bazterretik,
Miel Otxin kantari,
eta beste aldetik,
kukua erantzuten.

Ku-ku, ku-ku,
Ku-ku, ku-ku, ku-ku (berriz)

–Miel Otxin, non zaude?
–Hemen nago!
–Eta zertan ari zara?
–Ttuntturroa janzten ari naiz.

Hau ongi ikasitakoan, beste pertsonaiekin ere jolastu gara.

Oharra. Hona hemen bakoitzaren jantziak: Miel-Otxin-ttuntturroa, txatxoak-ttuntturroa eta erratza, Zaldiko-buztana eta Ziripot-txapela.

6.3. Txokoak

 

6.4. Dantza

“Lantzeko zortzikoa” dantzatu dugu. Horretarako, dantza haurrentzako moldatu behar izan dugu, eta errazagoa egin.

6.5. Ipuina

Lantz herria.

6.6. Asmakizunak (talde txikietan)

Inauterietako pertsonaien inguruko asmakizunak

 

 

Ondoren, fitxa bat eman diegu eta, mailaren arabera, inauterietako pertsonaien izenak idatzi edo itsatsi behar izan dituzte.

 

6.7. Antzerkia ikasten (talde txikietan)

Haurrek aukeratu duten pertsonaiaren testutxoa ikasi dute. Errutinetan testutxoa barneratzen hasi dira.

Eguneko errutinetan testutxoa zatika ikasi dugu. Saio batean, gidoiaren zati bat, hurrengo saioan, zati hori gehi beste esaldiren bat, eta horrela, gidoi osoa barneratu arte.

 

7. Ikaskuntza egiaztatzen

Dosierra egin dugu. Horma-irudian hasieran idatzitako ekarpenak irakurri ditugu eta ikasi duten ala ez ikusi dugu.

8. Ebaluazioa

8.1. Irakaslea: ebaluazio irizpideak

 

8.2. Ikaslea: Sentimenduen taula

Haur bakoitzak proiektua baloratu du. Arbelean edo paper zuri handi batean, ikasle bakoitzak eta irakasleak beren laukia bete dute; ondoren, korroan komentatu dugu: “Gustatu zaizue?”, “Ez zaizue gustatu?”, “Zergatik?”, “Nola sentitu zarete?”, “Zergatik?”... Jasotako datuak apuntatu egin ditugu, proiektuan egin beharreko aldaketak ikusteko.

Oharra. Jardueren balorazioa saio bakoitzaren bukaeran egitea komeni da. Proiektuaren azken saioan jarduera guztien ebaluazioa egingo bagenu, gehiegi luzatuko litzateke.

DOSIERREAN SARTU BEHARREKO INFORMAZIOA

• Haur mozorrotuen argazkiaren fotokopia.
• Antzerkiko gidoitxoa.
• Asmakizunak.

 

/ Egileak: Maider Ayerdi, Batirtze Foruria eta Rakel Santamaria /