EGA NAFARROA

EGA azterketa, 2001eko ekaina

 
audioa
71. N 132 D izarra erraldoia omen da:
  a.

Eta argiak izar hori alderik alde gurutzatzeko bi argi-urte beharko lituzke.

  b. Eta argiak bi urte erabiliko lituzke izar horren diametroak dituen milioika kilometroak egiteko.
  c. Eta argiak bi urte beharko lituzke izar horri itzulia emateko.
       
72. Zer dio izarren tamainaz?
  a.

Eguzkia ere orain baino handiagoa zela bere gaztaroan.

  b. Gure izar hau, erraldoia izanik ere, ez dela beste asko bezain handia.
  c. Hil-hurren daudenean hedatu egiten direla.
       
73. Izarrak jaio eta hil egiten omen dira:
  a.

Bai; eta tamaina nolakoa, biziraupena halakoa.

  b. Izar erraldoiek 9 milioi urte irauten dute, gutxi gorabehera.
  c.   Eta izar handienek, Eguzkiak kasu, iraupen handiagoa izaten dute.
       
74. Zenbat denbora iraungo du N 132 D izarrak?
  a.

Ez du Eguzkiak bezainbat iraungo.

  b. Orain arte bizi izandakoa halako bi.
  c. Oraingoz ez dago zehazterik. Ongi aztertu beharreko kontua da.
       
75. Zergatik ez dugu lehenago izar honen berri izan?
  a.

Behaketaren alorrean atzerapen handiz gabiltzanez, argitsuenak baino ezin ditugulako ikusi.

  b. Astronomiaren ikuspuntutik hau baino interesgarriagoak diren izar asko daudelako zeruan.
  c. Gugandik milaka milioi urtera dagoelako 899an sortutako izar hau.
       
76. Nola sortzen dira izarrak?
  a.

Inguruko izar batean gertatutako erreakzio nuklearren eraginez gasa askatzen hasten da, eta, izugarri berotzen denean, hodei handi bat sortzen du, gerora izar bilakatuko dena.

  b. Batez ere gasez osaturiko hodei ikaragarri handietan, non erreakzio nuklearren ondorioz izarrak pizten diren.
  c. Fenomeno bortitz baten ondorioz sortzen dira. Esate baterako, inguruko hodei bat ikaragarri berotu eta suak hartzen duenean.
       
77. N 132 D. Zergatik izen hori?
  a.

XXI. mendearen atarian gaude, eta jada erromantizismoak ez du tokirik izarrak sailkatzeko garaian.

  b. Teleskopioarekin hauteman daitekeen izar kopurutzar hori sailkatze aldera, izendatze sistema horixe aplikatzen delako.
  c. Teleskopioarekin hainbeste dira ikus daitezkeen izarrak, non argitsuenek baino ez duten izen berezia hartzen, eta besteek zenbakia eta letra.
       
78. Izarraren argitasunari erreparatuz, bere adina jakin daiteke:
  a.

Bai, argitasunaren zenbatasunaren nahiz nolakotasunaren analisiak emango digu izarraren adina.

  b. Bai, zenbat eta argitsuago, orduan eta helduago.
  c. Bai, eta horretarako izarrak igortzen dituen X izpiak aztertzea da erabakigarriena.
       
79. Izar gazte hau aurkitu izana oso inportantea da:
  a.

Oso gutxi baitira izar jaioberriak; gehienak helduak dira, itzaltzekotan daudenak.

  b. Eta aurkikuntza honek izarren sortze prozesuaren ezagutzan aurrera egitea ahalbidetuko digu.
  c. Izan ere, izar hau bere gaztetasunean aurkitu izana oso baliagarria izango zaigu heriotza-prozesua nolakoa izango den aurreikusteko.
       
80. Zer da arkeoastronomia?
  a.

Astronomiarekin lotura estua du, baina zientzia izatera iritsi gabe.

  b. Zientzia bat da, historiaurrea eta konstelazioak astronomiaren ikuspuntutik aztertzen dituena.
  c. Zientzia bat da, historia, kultura eta astronomia uztartzen dituena.