Ulermena lantzeko
Txirritaren bertsoak dituzue jarraian. Bertsoak kantatu eta gero, ulermen galderak erantzunen dituzue. Ea gustukoak dituzuen!
Nere andreari aste ontan Txirritak jarriyak |
|||
1 Frantzes euskaldun bat etorri zait ipiñitzeko bertsuak, deklaratuaz aren etxian gertatu diran kasuak; danak ez dira errexak baño esango ditut batzuak, argitasuna ematen badit gure Juan amorosuak. |
|||
2 Nere barrengo sentimentuak nai ditut adierazi, zer estadutan gelditu naizen iñork nai badu ikasi; izarra baño ederragoko andria juan zait igasi, oraiñ bi urte aldegiñ ziran, geoztik ez det ikusi. |
|||
3 Ogei ta amar urte daukazkit, oraindik franko gaztia, eta andriak bi gutxiago, au bizi-modu tristia! Ark neri egiñ dizkidan gauzak esatekuak eztia, txurrero batek engañatuta eraman dit emaztia. |
|||
4 Biar bezela funzionatzen ez dago errex fabrika, lau urte pasa alkarrekiñ da ez degu izan aurrika; alegiñ egiñ-faltan ez daukat kontzientziyan zorrika, orañ Paris'en txurruak saltzen an omen dabill korrika?. |
|||
5 Bi gona motz ta kamisa zar bat besterik ez det ikusi, ziran diruak arrapatuta aldegiñ ziran igesi; baita toxa bat ederra ere bere tabako ta guzi, jayian aita gonbidatzeko ez ninduen gaizki utzi! |
|||
6 Alaxen ere desio dizut: izan zazu osasuna; non ote dago garai bateko gure aiskiretasuna? Etsai gaxtuak au da burura zuri bialdu dizuna, orañ andriak bi toxa eta bat ere gabe gizona. |
|||
7 Txurrerua're lan senzillua da asko irabazteko, orrek biñipiñ ez du egiten mantendu eta jazteko; andriarekiñ alkar artuta ni modu ontan uzteko, bi kristau gaxto naikuak dira baztar guztiyak nasteko. |
|||
8 Andria iges juan zanian arren anaiak esana: «Nere arreba dek, Patxi, baña etziak trapu zuzena». Ni naiz orduan ajustadore Baiona'n ari nitzana, zuk orañ dezun txurreru ori ez bezelako gizona. |
|||
9 Ni emaztiak utzi ninduan estadu triste batian, beste batekiñ aldegiñ ziran anbat beretzat kaltian; txurruak janaz ederki dabill diruak aitu artian, zer esan biar ote dit neri Josafatara juatian? |
|||
10 Gauzik onenak eta diruak arrapatuta juan zian, nuen trajerik onena ere ostu ta eraman zian; gosiak zeon txurreru ori jarri da taju-antzian, orañ Paris'en bizi omen da trapero baten etxian. |
|||
11 Ez det milagro edukitzia malkoz beteta muxuak, kabi ta guzi iges egiñ dit tamañ ortako uxuak; nik berriz iñon ikusten badet adituko du goxuak: Non ote dira garai bateko gure izketa goxuak? |
|||
12 Txurreru ori zer gizona dan sinistu entzun deguna: lana egiteko gogua falta eta mingaña leguna; bedeinkatua izan dedilla aldegiñ zuten eguna, gizarajuak arrapatu du bere moduko laguna. |
|||
Bertsolariya, [1931-11-29]
(www.susa-literatura.com)
1) Nor joan zaio gertatu zaionari buruzko bertsoak jartzera eskatuz?
2) Noiz alde egin zion emazteak? Norekin?
3) Zenbat urte dituzte senarrak eta emazteak?
4) Zer esan nahi du “fabrikak behar bezala ez du funtzionatzen” dioenean?
5) Emazteak zer eraman zuen etxetik?
6) Zer esan nahi du “adituko ditu goxuak”?
7) Zer esan nahi du “gizarajuak harrapatu du bere moduko laguna”?
Beste bertso ezagun batzuk dituzue jarraian. Bi talde eginen dituzue; batzuk “Ezkongaietan zerbait banintzan” irakurri eta galderak (eta gero zuzentzeko erantzunak) prestatuko dituzue, besteek egin ditzaten; besteek, ordea, “Dozena bat bertso berri” izanen dute lan bera egiteko.