Irakurtzeko, jolasteko eta ondo pasatzeko liburu magikoa. Letra larriz idatzia dago. Liburuaren lehen orrialdean biribil hori bat azaltzen da fondo zuriaren gainean. Handik aurrera, irakurleak biribil horrekin zer gertatzen den ikusteko jarraibideak jasoko ditu.
(Haur Hezkuntzan nahiz Lehen Hezkuntzan erabiltzeko aproposa izan daiteke).
Koloreak, zenbakiak eta kokapena lantzeko egokia da.
7 atalez osatutako liburu labur honek istorio samurra kontatzen du. Gasolindegiko langilea da narratzailea. Protagonistetako bat familiarekin uda pasatzera Iparraldetik Afrikara doan neskatxa bat da: Fatima edo Bakarrik. Bestea, berriz, gasolindegian abandonatuta utzi duten katu bat, Buztangabe. Bien artean harreman berezia sortuko da; bakardadea arintzeko, batak bestearengan aurkituko du babesa. Gorabehera batzuen ondoren, amaiera zoriontsua izango du istorioak.
Jokin Mitxelenaren irudi adierazkorrek apaintzen dute istorioa.
(Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloan lantzeko aproposa izan daiteke)
IKASBIL ataria, orain eskukoan eta tabletan. Izan ere, bertsio berezia jarri baita martxan, aipatu gailuetan edukiak modu egokian aurkezten dituena. Gainera, ez da beste helbiderik idatzi behar, ordenagailua ez den gailu batetik sartzen dena modu automatikoan bidaliko baitu sistemak bertsio egokitu honetara.
(WEB gunea hauxe da: http://www.ikasbil.net/web/ikasbil/home)
Sartu orduko lau hizkuntza eskainiko dizkigu aukeran: euskara, gaztelania, frantsesa eta ingelesa.
Maila ere aukeratu ahal izango dugu: A1, A2, 1. maila, 2. maila, 3. maila edo 4. maila.
Lehenengo lerroan, bilatzailea dago, eta bertan, edozein gako-hitz idatzita, interesatzen zaizkigun edukiak aurkituko ditugu.
Jokoa metodo bat da, ezagutzen asimilazio kontziente eta entretenigarria, gaitasunak garatzea eta ikasleengan azturak sortzea sustatzen duen tresna didaktiko-pedagogikoa.
Ahozko zein idatzizko komunikazioaren garapena eta ikasle guztien parte-hartze aktiboa ahalbidetzen ditu. Gainera, hizkuntzaren praktika umorearekin, entretenimenduarekin eta gozamenarekin konbinatzea ahalbidetzen du.
Hizkuntza jokoak erabilita ikasleek eta irakasleek normalean ikasgelan izaten den harremanetik bestelakoa izaten dute. Jokoek lagundu egiten diote irakasleari ikasleengandik hurbilago egoten, modu atsegin batean, eta horrek erraztu egiten du irakaskuntza-ikaskuntza prozesua.
Ildefonso Gustavo Díaz Sandoval irakasleak esaten du, maiz, jokoak eskoletako azken minutuetan egiteko zerbaiten gisa hartzen badira ere hori akatsa dela. Azken finean, jokoak modu planifikatu batean egin behar dira, programaren helburuekin bat, kontuan izanik, gainera, ikasleen ezaugarriak, adinak, interesak eta beharrak, izan ere, horien aplikazioak orientazio metodologiko egokia eskatzen baitu.
Hizkuntza jokoak aukera paregabea eskaintzen du ikasle guztien parte-hartzea sustatzeko, baita lotsatienena edo pasiboenena ere, horiek epaile edo arbitro aritzen ahal baitira.
Jokoaren arrakastaren zati handi bat gelako antolamenduan oinarritzen da. Erabat funtsezkoa da kontuan izatea ikasgela bikoteka, multzoka, taldeka… bana daitekeela, hainbat antolamendu motari erantzunen dioten jokoak antolatzeko.
Ez da beharrezkoa jokoak lehian oinarritzea beti. Irakasleak edo jokoaren apuntatzaileak puntuak eman behar dituzte erantzun zuzen bakoitzeko eta arbelean idatzi puntuazio hori. Psikologikoki motibagarriagoa da irabazleei puntuak gehitzea faltengatik puntuak kentzea baino.
Nolanahi ere, irakasleak jokoen praktikan umore dosi on bat sartzeko trebetasuna izan behar du.
Hemen dira sarearen helbide batzuk:
– Aisia.net. http://www.aisia.net/jolasak
– Abestu eta jolastu euskaraz. http://aggoiti.wix.com/euskaljolasak#!
– Jolas bilduma. Euskal Girotze Barnetegiak. http://egbjolasak.ulibarri.info/index.php
Urriaren 23an, Euskararen Irakaskuntzarako Baliabide Zentroan (EIBZ), Haur Hezkuntzarako 12 proiektu eta gida didaktikoa ikas-materiala aurkeztu zuten Maider Ayerdi Serrano, Batirtze Foruria lturrizaga eta Raquel Santamaria San Roman irakasleek.
A eredurako material egokien falta nabarmena zela ikusita, irakasle horiek beharra atzeman zuten A eredurako Haur Hezkuntzako programazio-proposamena formatu erabilgarrian sortzeko. Pentsatu, eta egin: proiektu hori abian jarri zuten.
EIBZn egindako informazio-saioak bi zati izan zituen. Lehendabizikoan, Rakelek eta Maiderrek gida didaktikoaren alderdi teorikoa azaldu zuten. Curriculuma oinarritzat hartuta, “Hizkuntzak: komunikazioa eta irudikapena” arloko 4 multzoak lantzen dira proiektuetan: Hitzezko Hizkuntza, lkus-entzunezkoen eta Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) Hizkuntza, Arte Hizkuntza eta Gorputzaren Hizkuntza. “Nork bere burua ezagutzea eta autonomia pertsonala” eta “lngurunea ezagutzea” arloak ahaztu gabe.
Proiektuetan, Haur Hezkuntzako 3, 4 eta 5 urteko ikasleen ezaugarriak kontuan hartu dira eta, gainera, euskara ikasgai gisara lantzeko metodologia aldaketa ere bai, hau da, euskara ikastetik euskaraz ikastera pasatu nahi izan dute. Horretarako, aintzat hartu dira ondokoak: espazioen banaketa, txokoak, baliabideak, taldekatzea, eleaniztasuna eta aniztasunaren trataera.
Gero, proiektuen nondik-norakoak azaldu zituzten: proiektuen zergatia, proiektuetarako osatu duten eredua, proiektuen zerrenda, proiektuen egitura, proiektuetan erabilitako baliabideak, hala nola, maskotak, errutinak, horma-irudia, dosierra eta sentimenduen taula. Hau da, proiektuaren dinamika eta ebaluazioa zertan diren azaldu zuten.
Bigarren zatian, Batirtzek “Altxorraren bila” proiektuaren berri eman zuen modu praktikoan. Horretarako, aldez aurretik hitzaldi aretoa apaindu zuen bere ikasgelako 5 urteko ikasleekin erabilitako material guztia baliatuta: pirata-jantzia, banderak, kapelak, horma irudiak, mapa, kutxa, paperak, margoak… Pausoz pauso azaldu zuen proiektua, hasieratik bukaeraraino, proiektuan proposatzen diren etapen arabera.
EIBZko webguneko helbide honetan aurki daitezke proiektuak:
http://eibz.educacion.navarra.es/baliabideak/a_materiala/2013/
Entzuleek biziki estimatu zuten irakasle horiek egindako lana, bai eta modu teoriko-praktikoan azaltzeko modua ere. Bestalde, proiektuek egitura finkoa izatea eta eman zizkieten gomendioak eskertu zituzten.
Ipuinak gure haurtzaroko gelaren giltza dira. Kalekumeok ere baserriko amonaren sutondoko kontakizunak irudikatu izan ditugu, inoiz bizitzeko aukerarik izan ez arren. Aitak edo amak kontatutako ipuinak izaten ziren lokartzeko garaian bakea ematen zigutenak. Txikitan, buruari mila buelta ematen genizkion zenbait pasarterekin: otsoak Txanogorritxo jan zuela pentsatzeak baino min handiagoa sortzen zigun otsoaren tripa harriz beteta putzura botatzen zutela ikusteak, gizajoa!… Edo Edurnezuriren mendekua, hainbeste oinaze igaro eta gero, sekula ez zela nahikoa iruditzen zitzaigun…
Behin eta berriz entzun izan dugu, ipuinen bitartez, gure nortasuna garatzen dugula; sormena lantzen dugula eta fantasiazko mundura hegan egiten dugula; ezkutuko baloreak, konturatu gabe, barneratzen ditugula eta abar.
Ipuinak hizkuntza garatzeko berebiziko elementuak dira; ia-ia ezinbestekoak lehenengo urteetan, eta premiazkoak gero.
Hori dela eta, ipuina lantzea nahitaezkoa dugu gelan.
Ipuina lantzeko, sarean badira hainbat baliabide:
Horietako asko “Ipuinak Haur eta Lehen Hezkuntzan” orrian ikus daitezke: http://www.scoop.it/t/ipuinakhauretalehenhezkuntzan
Ikasbil-en ere badira batzuk: http://www.ikasbil.net/web/ikasbil/ipuinak
EIBZn ere zenbait baliabide ditugu:
Liburu ibiltariak (maileguan har daitezkeen maletak): http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/liburu-ibiltariak.html
Kamishibai ipuinak (hauek ere maileguan):
http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/kamishibai.html
Irakurketa gidak: http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/irakurketa-gidak.html
Eta hala bazan ala ez bazan sar dadila kalabazan eta atera dadila herriko plazan!
Euskara ikasgaiaren irakaskuntzak Nafarroan, A ereduak, bide luzea egin du azken hamarkadetan. Hala ere, materialetan ez dago beste ereduetan dagoen bezainbesteko aukera zabala. Hau gutxi bailitzan, daukagun egoera ekonomikoaren ondorioz, giza baliabideak eta baliabide materialak gero eta urriagoak dira. Ereduak erronka berriak ditu: metodologia berritu behar da, edukien bidezko irakaskuntza landu, teknologiak erabili eta abar. Horretarako, zenbait urrats ematea beharrezkoa da: prestakuntza, baliabide teknologikoak,…eta hain zuzen ere, lan horietan saiatzen ari gara.
Giro honetan pozgarria da hemen aurkezten dugun materiala izatea eta biziki eskertu behar da irakasle taldeak egin duen lan anitza. Haur hezkuntzarako 12 proiektu prestatu dituzte 3, 4 eta 5 urtekoen geletan erabiltzeko. Eta gida didaktiko lagungarria ere idatzi dute metodologiaren eta baliabideen berri emateko. Baliabide kopurua zabaltzeaz gain, gelako, eguneroko, lanean tresna oso baliagarria izango delakoan gaude.
EIBZko web orriko helbide honetan aurki daitezke proiektuak:
http://eibz.educacion.navarra.es/baliabideak/a_materiala/2013/
Kantak gelan lantzea hagitz gomendagarria da. Kantatuz ikasleen ahozko gaitasuna, gaitasun musikala eta elkarrekiko harremanak lantzen ditugu; zeren kanta batek bere letra dauka (ahozkotasuna), musika (gaitasun musikala) eta besteekin partekatzen dugun ikas-esperientzia. Eta ez hori bakarrik, abesten dugunean, pertsonen arteko harremana, hausnarketa eta barnera begiratzea bultzatzen ari gara. Gainera, hori guztia gutxi balitz, kantak duen esanahi afektiboa ere gehitu behar diogu: sentimendua, esanahi pertsonala eta sortzen digun lotura.
Isabela eta Genobeba saguzarrek mundua egunez ikustea erabaki dute, horretarako, betaurreko beltzak aurkitu beharko dituzte, argiak min ematen baitie. Hainbat animalia aurkituko dituzte bidean, eta guztiei galdetuko diete ea betaurreko beltzik ba ote duten. Horretan-horretan, mundua ikusteko helburua beste baterako utzi beharko dute, eguna pasatuko zaie-eta.
(Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloan lantzeko aproposa izan daiteke)
Berria egunkariak larunbatetan argitaratzen duen “Mantangorri” gehigarrian, duela gutxi arte, animaliei buruzko orrialde bat azaltzen zen astero (2010-2012). Bertan, zenbait animaliaren ohiturak eta bitxikeriak jasotzen dira.
EIBZn urte horietan atera zirenak bildu ditugu liburuxka batean, eskurago izateko eta errazago erabiltzeko.
Espero dezagun ikasleen gustukoa izatea!
Mila esker @berria