Etiketaren artxiboa: aditza

“Laguntzen ari zatzaizkit” zuzena da?

Galdera:

Zalantza pare bat galdetu nahi dizuet:

  • “Laguntzen ari zatzaizkit” esaldia zuzena da ‘Me estás ayudando’ esateko?
  • Zuzena bada, ez al da oso jasoa?

Erantzuna:

“Laguntzen ari zatzaizkit” zuzena da eta, zuk ongi diozun moduan, ‘Me estás ayudando’ esan nahi du. “ZU NIRI laguntzen ari zatzaizkit” da esaldi osoa, nahiz eta ZU NIRI esan edo idatzi beharrik ez dagoen “zatzaizkit” forman ongi islatuak daudelako bi pertsonak. “zatzaizkit” adizkia NOR-NORI motakoa da eta, adierazi bezala, ZU NIRI pertsonei dagokie.

Beste kontu bat da erregistro jasokoa den irudipena izatea. Ez gaude ohituta NOR-NORI motako adizkiak  ―”zatzaizkit”, “zatzaizkigu”, “gatzaizkizu”, “gatzaizkie”, “zatzaizkidate”, “zatzaizkigute”― erabiltzera. Oso gutxitan baliatzen ditugu, eta irakurri edo entzun ere gutxitan.

NOR-NORI motako beste hauek, ordea, ohikoak dira eta geuri ere erraz ateratzen zaizkigu: “zait”, “zaizkit”, “zaigu”, “zaizkigu”, “zaizu”, “zaizkizu”… Seguruenik ez ligukete zalantzarik sorraraziko “Laguntzen ari zait” edo “Laguntzen ari zaizkit” esaldiek. 

Ohituran datza desberdintasun bakarra:

– ZU NIRI laguntzen ari zatzaizkit (= Laguntzen ari zatzaizkit).

– IZARO NIRI laguntzen ari zait (= Laguntzen ari zait).

– IKASLEAK NIRI laguntzen ari zaizkit (= Laguntzen ari zaizkit).

Bukatzeko, esan behar dizugu “ZU NIRI laguntzen ari zatzaizkit” esaldiaren parekoak beste moduren batean adierazi ohi ditugula normalean —batik bat ahozkoan—. Esate baterako, seguruenik gehienok honela esan ohi dugu: “ZU NIRI laguntzen ari zara”.

Honatx antzeko adibide bat:

– Zu niri laguntzen ari zaren bitartean, besteak lo daude (= Zu niri laguntzen ari zatzaizkidan bitartean, besteak lo daude).

“egin ahal dut” bezalako formen mesedetan, bazter gelditzen ari ote dira “egin dezaket” bezalakoak?

Galdera

Azkenaldian “ahal izan” egituraren erabilera geroz eta jende gehiagoren ahotan dabilela sumatzen dut, eta beste erabilerak alboratzen ari direlakoan nago. Esaterako, “egin dezaket”, “ekarri dezakezu”, “egin dezakegu” formen ordez, “egin ahal dut” , “ekarri ahal duzu”, “egin ahal dugu” entzuten ditut. Egokiak al dira? Jatorra al da erabilera hori?

Jarraitu irakurtzen