Gabonak, gelan lantzeko hainbat material proposatu nahi dizuegu:
“A eredua, ahozko hizkuntza irakastea” ikastaroan parte hartzen duten hainbat irakaslek proposamen berriak egin dituzte hiztegia, jokoen eta irudien bitartez, ikasteko.
Hauek dira horietako batzuk:
Batetik, Youtuben, “Albaluken” kanalean, hainbat bideo, piktogramekin eginak, aurki daitezke: koloreak, zenbakiak, formak eta animaliak, hasierako mailetan lantzeko.
Bestetik, BINGO jokoarekin, zenbakiez gain, gauza asko lan daitezke: hiztegia (familia, animaliak, jakiak…), aditzak, adjektiboak…
DOMINOA ere erabil daiteke jolasten ikasteko. (EIBZ, Euskal Girotzen barnetegiak). Merkatuan badira horrelako jokoak eta asmatu ere egin daitezke.
Sarean JOKO asko aurki daitezke.
Batzuk ordenagailuan egiteko. Adibidez: Childtopia: bilatu hitza, letra zopa, hitzez hitz esan,…Hitzapasa, etab.
Beste batzuk dinamikoak. Adibidez: Piktionary moduko jolasa, Jolastuz ikasi (postaria), eta beste.
Ikasleak euskaraz bizi daitezen aukera paregabea da egonaldia egitea. Benetako hizkuntza egoera komunikatiboan jartzen ditugu ikasleak. Euskara erabiltzen den eremua badela ikusi ahal dute eta hori motibagarria izan daiteke haien interesa pizteko. Irakasleari aukera ematen dio hizkuntza erregistro diferenteak erabiltzeko, eta ikasleak hitz egin beharreko egoeran jartzen ditugu giro lasai eta dibertigarrian.
Hona hemen egonaldiak antolatzeko hainbat informazio.
Eskualde euskalduneko hurrengo aterpe hauetan antolatzen ohi dituzte ikastetxeentzako egonaldiak:
– Zugarramurdiko Graxiana aterpea.
Nafarroan beste baliabide batzuk ere badira:
– Aterpe publikoak.
– Aterpe pribatuak.
– Kanpinak.
Animo eta ondo pasa!
Testurik gabeko album grafikoa da liburu hau, beraz, hainbat etapatan erabiltzeko aproposa da; adinaren eta mailaren arabera, jarduera desberdinak egiteko balio du: hiztegia ikasteko, istorioak sortzeko, ahozko adierazpena lantzeko…
Azalean, “bizitzan dena aldatzen da, etengabe…” esaldia ageri da, eta barruan adibideak ematen ditu, irudien bidez. Zenbait elementuren bilakaera eta garapena agertzen da: fruitua zuhaitza, beldarra tximeleta, harria eskultura, oiloa arrautza… Batzuetan, bi orritan baino ez eta, beste batzuetan, orri gehiagotan.
Bologna 2015eko sarituetako bat da.
Zarrakazteluko “Virgen de la Oliva” ikastetxeko A ereduko ikasleek Zangozako “Haur Kantarien Jaialdia 2014” emanaldian hartu zuten parte. Nayara, Amaya, Amaia, Yu, Sara, Iñigo, Leyre eta Carla, izan ziren “Aitormena” kantarekin Zangozako emanaldian aritu ziren ikasleak, Fernando irakasleak lagunduta.
Maiatzaren 31n, Burlatan egin zen emanaldi nagusian ere abestu zuten. Haien familiak ere bertan egon ziren laguntzen eta animatzen.
Amaia Domingez Euskal Kantuzaleen Elkarteko kidea eta Tafallako Ikastolako irakaslea da, eta berak antolatu du 2014ko Haur eta Gaztetxo Kantarien Jaialdiaren XX. edizioa. Bertan, Nafarroako 12 ikastetxetako 6 eta 16 urte bitarteko 136 haurrek eta gaztetxok parte hartu dute, eta 17 kantu abestu dituzte.
Zorionak Zarrakazteluko taldeari.
Begira emaitza:
Irakurtzeko, jolasteko eta ondo pasatzeko liburu magikoa. Letra larriz idatzia dago. Liburuaren lehen orrialdean biribil hori bat azaltzen da fondo zuriaren gainean. Handik aurrera, irakurleak biribil horrekin zer gertatzen den ikusteko jarraibideak jasoko ditu.
(Haur Hezkuntzan nahiz Lehen Hezkuntzan erabiltzeko aproposa izan daiteke).
Koloreak, zenbakiak eta kokapena lantzeko egokia da.
Urriaren 23an, Euskararen Irakaskuntzarako Baliabide Zentroan (EIBZ), Haur Hezkuntzarako 12 proiektu eta gida didaktikoa ikas-materiala aurkeztu zuten Maider Ayerdi Serrano, Batirtze Foruria lturrizaga eta Raquel Santamaria San Roman irakasleek.
A eredurako material egokien falta nabarmena zela ikusita, irakasle horiek beharra atzeman zuten A eredurako Haur Hezkuntzako programazio-proposamena formatu erabilgarrian sortzeko. Pentsatu, eta egin: proiektu hori abian jarri zuten.
EIBZn egindako informazio-saioak bi zati izan zituen. Lehendabizikoan, Rakelek eta Maiderrek gida didaktikoaren alderdi teorikoa azaldu zuten. Curriculuma oinarritzat hartuta, “Hizkuntzak: komunikazioa eta irudikapena” arloko 4 multzoak lantzen dira proiektuetan: Hitzezko Hizkuntza, lkus-entzunezkoen eta Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien (IKT) Hizkuntza, Arte Hizkuntza eta Gorputzaren Hizkuntza. “Nork bere burua ezagutzea eta autonomia pertsonala” eta “lngurunea ezagutzea” arloak ahaztu gabe.
Proiektuetan, Haur Hezkuntzako 3, 4 eta 5 urteko ikasleen ezaugarriak kontuan hartu dira eta, gainera, euskara ikasgai gisara lantzeko metodologia aldaketa ere bai, hau da, euskara ikastetik euskaraz ikastera pasatu nahi izan dute. Horretarako, aintzat hartu dira ondokoak: espazioen banaketa, txokoak, baliabideak, taldekatzea, eleaniztasuna eta aniztasunaren trataera.
Gero, proiektuen nondik-norakoak azaldu zituzten: proiektuen zergatia, proiektuetarako osatu duten eredua, proiektuen zerrenda, proiektuen egitura, proiektuetan erabilitako baliabideak, hala nola, maskotak, errutinak, horma-irudia, dosierra eta sentimenduen taula. Hau da, proiektuaren dinamika eta ebaluazioa zertan diren azaldu zuten.
Bigarren zatian, Batirtzek “Altxorraren bila” proiektuaren berri eman zuen modu praktikoan. Horretarako, aldez aurretik hitzaldi aretoa apaindu zuen bere ikasgelako 5 urteko ikasleekin erabilitako material guztia baliatuta: pirata-jantzia, banderak, kapelak, horma irudiak, mapa, kutxa, paperak, margoak… Pausoz pauso azaldu zuen proiektua, hasieratik bukaeraraino, proiektuan proposatzen diren etapen arabera.
EIBZko webguneko helbide honetan aurki daitezke proiektuak:
http://eibz.educacion.navarra.es/baliabideak/a_materiala/2013/
Entzuleek biziki estimatu zuten irakasle horiek egindako lana, bai eta modu teoriko-praktikoan azaltzeko modua ere. Bestalde, proiektuek egitura finkoa izatea eta eman zizkieten gomendioak eskertu zituzten.
Ipuinak gure haurtzaroko gelaren giltza dira. Kalekumeok ere baserriko amonaren sutondoko kontakizunak irudikatu izan ditugu, inoiz bizitzeko aukerarik izan ez arren. Aitak edo amak kontatutako ipuinak izaten ziren lokartzeko garaian bakea ematen zigutenak. Txikitan, buruari mila buelta ematen genizkion zenbait pasarterekin: otsoak Txanogorritxo jan zuela pentsatzeak baino min handiagoa sortzen zigun otsoaren tripa harriz beteta putzura botatzen zutela ikusteak, gizajoa!… Edo Edurnezuriren mendekua, hainbeste oinaze igaro eta gero, sekula ez zela nahikoa iruditzen zitzaigun…
Behin eta berriz entzun izan dugu, ipuinen bitartez, gure nortasuna garatzen dugula; sormena lantzen dugula eta fantasiazko mundura hegan egiten dugula; ezkutuko baloreak, konturatu gabe, barneratzen ditugula eta abar.
Ipuinak hizkuntza garatzeko berebiziko elementuak dira; ia-ia ezinbestekoak lehenengo urteetan, eta premiazkoak gero.
Hori dela eta, ipuina lantzea nahitaezkoa dugu gelan.
Ipuina lantzeko, sarean badira hainbat baliabide:
Horietako asko “Ipuinak Haur eta Lehen Hezkuntzan” orrian ikus daitezke: http://www.scoop.it/t/ipuinakhauretalehenhezkuntzan
Ikasbil-en ere badira batzuk: http://www.ikasbil.net/web/ikasbil/ipuinak
EIBZn ere zenbait baliabide ditugu:
Liburu ibiltariak (maileguan har daitezkeen maletak): http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/liburu-ibiltariak.html
Kamishibai ipuinak (hauek ere maileguan):
http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/kamishibai.html
Irakurketa gidak: http://centros.educacion.navarra.es/creibzw/web/index.php/liburutegia/irakurketa-gidak.html
Eta hala bazan ala ez bazan sar dadila kalabazan eta atera dadila herriko plazan!
Euskara ikasgaiaren irakaskuntzak Nafarroan, A ereduak, bide luzea egin du azken hamarkadetan. Hala ere, materialetan ez dago beste ereduetan dagoen bezainbesteko aukera zabala. Hau gutxi bailitzan, daukagun egoera ekonomikoaren ondorioz, giza baliabideak eta baliabide materialak gero eta urriagoak dira. Ereduak erronka berriak ditu: metodologia berritu behar da, edukien bidezko irakaskuntza landu, teknologiak erabili eta abar. Horretarako, zenbait urrats ematea beharrezkoa da: prestakuntza, baliabide teknologikoak,…eta hain zuzen ere, lan horietan saiatzen ari gara.
Giro honetan pozgarria da hemen aurkezten dugun materiala izatea eta biziki eskertu behar da irakasle taldeak egin duen lan anitza. Haur hezkuntzarako 12 proiektu prestatu dituzte 3, 4 eta 5 urtekoen geletan erabiltzeko. Eta gida didaktiko lagungarria ere idatzi dute metodologiaren eta baliabideen berri emateko. Baliabide kopurua zabaltzeaz gain, gelako, eguneroko, lanean tresna oso baliagarria izango delakoan gaude.
EIBZko web orriko helbide honetan aurki daitezke proiektuak:
http://eibz.educacion.navarra.es/baliabideak/a_materiala/2013/
Kantak gelan lantzea hagitz gomendagarria da. Kantatuz ikasleen ahozko gaitasuna, gaitasun musikala eta elkarrekiko harremanak lantzen ditugu; zeren kanta batek bere letra dauka (ahozkotasuna), musika (gaitasun musikala) eta besteekin partekatzen dugun ikas-esperientzia. Eta ez hori bakarrik, abesten dugunean, pertsonen arteko harremana, hausnarketa eta barnera begiratzea bultzatzen ari gara. Gainera, hori guztia gutxi balitz, kantak duen esanahi afektiboa ere gehitu behar diogu: sentimendua, esanahi pertsonala eta sortzen digun lotura.