Koronabirusa5: erabateko konfinamendua

Elhuyar Fundazioa / 2020-04-03 / 00:01:45

Bideo honetan erabateko konfinamenduari buruz mintzatzen da Ana Galarraga. Zertan bereizten dira konfinamendua, bakartzea eta berrogeialdia?

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Koronabirusa4: Emakumeak zaurgarriago

Elhuyar Fundazioa / 2020-04-01 / 00: 01:26

Laugarren bideo honetan, Koronabirusak emakumeei eta gizonezkoei nola eragiten dien azaldu du Ana Galarragak.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Koranabirusa2: mesederik ez

Elhuyar Fundazioa / 2020-03-31 / 00: 01:35

Elhuyar lantaldeak koronabirusaren inguruko argibideak emateko bederatzi bideo-pilulako sortu ditu, atzotik egunero-egunero argitaratuko direnak web gune honetan. Oraingo bideoan komunitate zientifikoa egiten ari den ahaleginez mintzatzen da Ana Galarraga, krisialdi honetan zientzia-politiketan eragiteko beharra agerian utziz.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Koronabirusa 1: saguzarretatik gizakietara

Elhuyar Fundazioa / 2020-03-30 / 00: 01:18

Elhuyar Zientziako lantaldeak koronabirusaren inguruko argibideak emateko bederatzi bideo pilulako sorta bat prestatu du, gaur hasi eta egunero-egunero argitaratuko dena. Ana Galarraga Aiestaran Elhuyarreko kideak, minutu bateko bideoetan, hainbat gai landu ditu, hala nola birusaren jatorria, komunitate zientifikoaren ahalegina, adinaren araberako eragina, emakumeak zaurgarriago izatea, eta tratamenduak.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Adingabeko futbolarien nazioarteko transferentzien debekua

Natasha Vergara / 2020-03-17 / 00:05:21

audio_ikonoa

Azken urteotan FIFAk Real Madrid, FC Bartzelona edota Atletico de Madrid futbol taldeak zigortu ditu adingabeko futbolarien nazioarteko transferentziaren debekua errespetatu ez dutelako, hain zuzen ere, FIFAk eginiko “Jokalarien estatutuari eta transferentziari buruzko erregelamenduaren” 19. artikulua urratu dutelako adingabekoen transferentziak gaitzesten dituena.

Egia da egoera batzuk salbuetsita daudela: batetik, jokalarien gurasoek egoitza klub berriaren Estatura aldatzen badute, beti ere, futbolarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik; bestetik, transferentzia Europar Batasunaren edo Europako Esparru Ekonomikoaren lurraldean egiten bada, beti ere, jokalariak 16 eta 18 urte bitarteko adina badu.

Debekuak, besteak beste, lan eskubidea eta ez diskriminatua izateko eskubidea urratzen ditu, Espainiako Konstituzioak arautzen dituen oinarrizko eskubideak direnak (EK 35. eta 14. artikuluak), alegia.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Zer gertatzen da gorputzean maitemintzen garenean?

Zientzia Kaiera / 2019-05-20 / 00: 01:31

Maitemintzen garenean, besteak beste, hormonak hasten dira dantzan gure gorputzean. Hasieran, estrogenoak (emakumezkoetan) eta testosterona (gizonezkoetan). Gerora, beste substantzia batzuez mozkortzen da gure gorputza: norepinefrinaserotoninadopamina… Eta urteak eman ondoren bikotearekin, zer gertatzen ote da?

Nola demontre funtzionatzen dute edalontzi musikalek?

Zientzia kaiera / 2019-05-06 / 00:01:25

Kristalezko harpa ospe handiko musika tresna izan zen XVIII. mendean. Mozartek edo Beethovenek idatzi zituzten kristalezko harparako obrak. Baina zer da kristalezko harpa bat? Seguruenik noizbait ikusi duzu, edalontzi musikalak dira. Baina ba al dakizu zein den hauen funtzionamenduaren oinarri fisikoa? Bideo honetan minutu eskas batean azalduta dago kontua. Hala ere, gehiago jakin nahi izanez gero, eskura duzu musikaren zientzia.

Zer gertatzen da garunean lo egiten dugunean?

Zientzia kaiera / 2019-05-13 / 00:01:55

Gibelak, birikiek edota giltzurrunek ez dute etenik egiten lotan gaudenean. Era berean, entzefaloak ere lanean jarraitzen du loaldian. Organo hauetako edozeinek funtzionatzeari utziko balio lotan gaudenean, emaitza berbera litzateke kasu guztietan: heriotza. Baina gure kontzientzia ez badago operatibo, zertan dabil orduan gure garuna lotan gaudenean?