Kategoriaren artxiboa: youtuben

Mugimendu ekologistaren historia

-n -kargitaratuta
Erantzun

EHUko kultura zientifikoko katedra / 2020-12-28 / 00:01:42

1962. urtean Rachel Carson itsas biologoak New Yorker aldizkarian DDTak eragiten zituen ondorioen berri emanez argitaratu zuen artikulu-sorta bat. DDTa  intsektizida gisa erabiltzen zen eta labore-eremu handiak fumigatzen ziren, inolako kontrolik gabe. Rachel Carsonek DDTaren bidea miatu zuen elikadura-katean, eta frogatu zuen, pilatu ahala, espezie askoren genetika aldatzen zuela. Artikuluak “Udaberri isila” liburuan bildu zituen gerora.  “Udaberri isila” lanak lagundu zuen giza espezieak munduan hartzen duen lekua definitzen eta ideia iraultzaile bat erdigunera ekartzen: gizakia ez dela planetaren jabea, maizter hutsa baizik.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Super Glue itsasgarriaren historia

-n -kargitaratuta
Erantzun

EHUko Kultura Zientifikoko katedra / 2020-11-29 / 00:01:34

Joan den mendeko 40ko hamarkadaren hasieran, Harry Wesley Coover kimikariak Super Gluea aurkitu zuen istripuz. Bigarren Mundu Gerra zen, eta Cooverrek eta haren taldeak Kodak enpresan lan egiten zuten, su-armen bisoreetarako plastiko garden bat garatzen. Akrilatoekin esperimentatzen ari zen, itsasgarri oso itsaskorra (zianoakrilatoa) aurkitu zuenean. Alde batera utzi zuten aurkikuntza, harik eta 1951n Cooverren taldean zebilen Fred Joyner ikertzaileak konposatu bera erabili zuen arte. Hegazkin-kabinetarako tenperaturarekiko erresistentea zen estaldura bat bilatzen ari zirela, ikertzaileak errefraktometroaren bi lentetan zabaldu zuen itsasgarria, errefrakzio-indizea neurtzeko. Kontua da lenteak ez zirela askatzen, elkarri itsatsita mantentzen ziren eta produktu hark irtenbide komertziala izan zezakeela pentsatu zuen.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Uri Gellerren historia

-n -kargitaratuta
Erantzun

EHUko Kultura Zientifikoko katedra / 2020-11-09 / 00:01:34

Badira gauza harrigarriak egiteko gai diren pertsonak. Horien artean daude, adibidez, eliteko kirolariak, gainerakoentzat ezinezkoak diren balentriak egiteko gai direnak. Baina, itxuraz ezinezkoak diren eta gure ulermenetik ihes egiten duten gauzak egiten dituzten beste batzuekin ere topo egiten dugu.

Horietako bat Uri Geller ilusionista da. Duela hamarkada batzuk ospetsu egin zen koilarak bere buruaren ustezko ahalmenarekin okertzen zituelako. Bai, Uri hainbat telebista saioetan agertu zen koilaren ikuskizunarekin. Baina… ba ote zuen koilarak okertzeko botere mentalik?

“Zientziaren historia” ataleko bideoek gure historia zientifiko eta teknologikoaren gertaerak aurkezten dizkigute labur-labur. Bideoak UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedrak eginak daude eta zientzia jorratzen duen Órbita Laika (@orbitalaika_tve) telebista-programan eman dira gaztelaniaz.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Koronabirusaren gakoak: txertoaren itxaropena

-n -kargitaratuta
Erantzun

Ana Galarraga / 2020-10-13 / 00:02:19

COVID-19aren aurkako txertoari buruz galdera asko dago. Izango al da benetan txertorik? Eta zer garapen puntutan dago etorriko den hori? Nolakoa izango da? Zer mugarri edo fase gainditu behar ditu? Galdera horiei erantzun die Ana Galarraga zientzia dibulgatzaileak Teknopolis saioko bideo honetan.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Txokolatearen erruz ia hil naiz

-n -kargitaratuta
Erantzun

Aiora Mujika / 2020-09-20 / 00:09:33

“Badaezpada tituluari CLICKBAIT jarri diot letra larriz, baina benetan esaten dudan zebait da: ia hil naiz txokolate zati baten erruz. A ze sustoa!“

*Bideo honek Aditu plataforma erabiliz egindako azpitituluak ditu (https://aditu.eus).
Creative Commons lizentzia

lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Haizea-“Petricor”

-n -kargitaratuta
Erantzun

Gaztezulo / 2020-09-09 / 00:02:52

Arabako rapa bizi-bizirik da. Hala erakusten digu Haizea gasteiztarraren Petricor abestiak. Errekaleorren grabatutako bideoklipak lagundurik barneko ezinegonen eta garai ezegonkor hauen inguruko hausnarketak jaurtitzen ditu ahoan bilorik gabe.

Izurriaren kantoietan: Itziar Ituño eta Aizpea Goenaga

-n -kargitaratuta
Erantzun

Edurne Begiristain / 2020-06-16 / 00:11:25

Egun berean gaixotu ziren koronabirusarekin Itziar Ituño ( Basauri, Bizkaia, 1974) eta Aizpea Goenaga (Donostia, 1959). Alardea teleseriea grabatzen ari zirela kutsatu ziren bi aktoreak —telesail horren grabaketan parte hartu zuten beste hainbat kide ere gaixotu ziren—. «Biok zomorro berdina izan dugu», gogoratu du Goenagak. Aitortu dute «gogorra» izan dela gaixoaldia, eta oraindik ere nabaritzen dituztela hainbat sintoma. «Nekea» sentitzen du oraindik Goenagak, eta gorputzean «ziztada» antzeko batzuk ere bai. «Hobeto nago, baina oso latza izan da», gehitu du Ituñok. Gaixotasuna nola pasatu duten kontatu diote bi aktoreek Berriari. Izurriaren kantoietan seriea argitaratuko du Berriak aste honetan: birusa gertutik bizi izan dutenen ahotsak bilduko ditu.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Son Goku, euskara irakasle Unamuno BHIn

-n -kargitaratuta
Erantzun

Unamuno Tube / 2020-03-05 / 00:20:47

Seve Atencia bikoiztaile eta Unamuno BHIko irakaslea elkarrizketatu dute ikastetxe bereko DBHko 1. mailako ikasleek. Harena zen Dragoi Bolan Son Gokuren ahotsa.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.

Tiermarker: Osasuna 2019/20

-n -kargitaratuta
Erantzun

Iñaki Berasategi / 2020-05-04 / 00:32:17

Bideo honetan Osasunako 2019/20 taldearekin Tiermaker-a egin du Iñaki Berasategik, bost mailatan finkatuta: Deialditik kanpo, Aulkian, Titularrak, Garrantzitsuak eta Izarrak.

Creative Commons lizentzia
lan hau Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.