Lore kolore

-n -kargitaratuta
Erantzun

Berria/ Mantangorri / 2024-11-16

Udaberria iristean, loreek kolorez betetzen dituzte zelaiak eta belardiak. Gogoa ematen du denak bildu eta etxera eramateko. Baina landareentzat beharrezkoak dira; ugaltzeko behar baitituzte. Horiei esker jaiotzen dira landare berriak!

Landare batzuek intsektuen laguntza behar dute ugaltzeko. Hortaz, usain goxo-goxoa zabaltzen dute, eta kolore bizi-biziak janzten dituzte. Horrela, intsektuak erakartzen dituzte: tximeletak, erleak, liztorrak… Hantxe ibiltzen dira denak, lorez lore, dantzan eta jolasean.

Fruitu-arbolek, adibidez, asko eskertzen dute tximeleten eta erleen laguntza. Izan ere, hegaka, batetik bestera joaten direnean, loreen hautsa eramaten dute, polena. Polen horren bidez, loreetatik haziak sortzen dira eta fruituak hazten dira: sagarra, gerezia, udarea…

Lore gehienek asko maite dute Eguzkia, batez ere, ekiloreak. Beti Eguzkiari begira dago! Goizetan, ekialdera begira jartzen da; eguerdian, tente-tente; arratsaldean, mendebaldera begira. Eta iluntzen hasten denean, burua makurtzen du, eta lotan bezala geratzen da, berriro Eguzkia atera arte.

Eguzki-loreak ikusgarriak ere badira, eta esanahi berezia dute: iraganean, etxeko atean jartzen ziren, etxea izaki gaiztoetatik babesteko. Oraindik ere, leku askotan jartzen dituzte, bereziki, herri txikietan eta baserrietan.

Irudia: Ane Arzeluz

DANA

-n -kargitaratuta
Erantzun

naiz. / Maria del Rio / 248 hitz

Azkeneko asteetan albiste txar eta hunkigarriek mugiarazi gaituzte. Valentzian gertatutakoaz asko hitz egin dugu denok, batez ere, tragediak utzitako hildakoez eta desagertutakoez, galera material handiez, oinarrizko zerbitzuen faltaz eta berreraikuntza zail eta luze bati ekiteko beharraz. Irudi ikaragarriak ikusi eta dramaren kontakizunak sarritan entzun baditugu ere, ezinezkoa da ondorioez erabat jabetzea. Ekidinezina zaigu, gainera, tarte batez bada ere, 1983ko uholdeetan pentsatzea. Hori bai, beste une historiko batean gaude; astintzen gaituen krisi klimatikoaren ondorioak dira oraingoak. Izan ere, DANA bezalako muturreko fenomeno meteorologikoak areagotzen ari dira, eta gero eta ohikoagoak bilakatzen.

Hainbat gai garrantzitsu aztertzeko aukera ere izan dugu. Negazionismo klimatikoaren eragina, dudarik gabe. Zientziarekiko konfiantza ezak ebidentziak ukatzera garamatza; are gehiago, gelditasunera garamatza eta hori bai dela okerra. Fenomeno horiek saihestu ezin badira ere, ondorio suntsitzaileak gutxitzeko aukerak ditugu. Urgentziaz jarri behar dugu agendan uholde-arriskuko eremuak ekiditen dituen hirigintza arduratsua; dagoena hobetuko duten ingeniaritza-lanak; herritarrentzako prebentzio-plan egokiak, pertsonak eta interes publikoa interes ekonomikoen gainetik lehenesten dituztenak; eta zerbitzu publikoen indartzea.

Kontuan hartzeko beste gako kezkagarria da inork ez kapitalizatzea sortutako amorrua eta itxaropen eza. Lehenengo uneko shock egoera buloak zabaltzeko baliatu da, eskuin-muturraren ohiko gaiei lotuta daudenak, hala nola arrazakeriari buruzkoak. Trumpen garaipenak, gainera, ez du baikor izaten laguntzen. Baina funtsezkoa da ikusitako elkartasun keinuei eta irudiei aitortza egitea. Hango lagunek, gainera, hitz egin didate  auzo elkarteak eta hainbat eragile antolatzeko izaten ari diren gaitasunaz eta indarraz. Beharrezkoa da, lehenbailehen, zientzia eta herritarren parte-hartzea gobernantzan txertatzea, jakinda hartu behar izango diren neurri denak ez direla erosoak izango.

Eskola Liburutegiaren Eguna urriaren 24an

-n -kargitaratuta
Erantzun

Galtzagorri elkartea

Urriaren 24an, ostegunean, Eskola Liburutegiaren Eguna ospatuko da eta, OEPLIk antolatuta, pregoi bat irakurriko dute eta estatuko lau hizkuntzetan emango. Pregoia Patxi Zubizarreta euskal idazleak ondu du eta Laia Gimenez Buenaventurak ilustrazio bat sortu du. 

Zubizarretak, bere testuan, besteren artean, kontatzen du beti esan izan duela haurra zenean ez zuela liburutegirik izan. Gaur egun, ordea, liburutegia izan bazuela jabetu da Ordiziako (Gipuzkoa) bere eskolan liburutegia egon bazegoelako. 

Eskola liburutegiak gero eta urriagoak diren honetan, eta haietan irakasle ez diren liburuzainak gero eta gutxiago diren honetan, eskola liburutegien egun bat egotea eta ospatzea ezinbestekoa da. 

“Ikusi nahi ez duena baino itsuagorik ez dago”

-n -kargitaratuta
Erantzun

ARGIA aldizkaria / 2024-09-24 / 298 hitz

Musikan inoiz ez dela diskriminaziorik egon adierazi du Alex Sardui abeslariak, eta haserre erantzun diote Euskal Herriko musikagintzako emakumeek*, 150 lagunek sinaturiko komunikatuan: “Denbora asko daramagu tankera honetako egoerekin nazkatuta”. Barkamena eskatu du Sarduik.

Jarraitu irakurtzen →

Gailu digitalak ikastetxeetan

-n -kargitaratuta
Erantzun

BERRIA / 2024-09-10 / Julen Linazasoro

Duela gutxi, hezkuntzarako eta trebetasunetarako ELGAko zuzendaritzak (Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) Ikasleak, gailu digitalak eta arrakasta izeneko txostena argitaratu zuen. Bertan, ikastetxeetan gailu digitalak ezartzearekin lotutako PISA txostenen datuak aztertzen dira.

Jarraitu irakurtzen →

Imane Khelif boxeolaria

-n -kargitaratuta
Erantzun

zuzeu.eus / 2024-08-04

Nazioarteko Olinpiar Batzordeak emakume boxeolarien kontrako bidegabekeriari eusten dio

Sex Matters Briania Handiko giza eskubideen aldeko elkartea da. Haren helburua, guztion eskubideak babes daitezen, sexuaren zehaztasuna eta argitasuna legeetan, politika publikoetan eta hizkuntzan sustatzea.

Nazioarteko Olinpiar Batzordeak joan den abuztuaren 2an emandako prentsaurrekoan, galdera gehienak emakumezkoen boxeo-lehiaketan onartuak izateko arauen inguruan izan ziren. Imane Khelif aljeriarrak bere estraineko borroka 46 segundotan irabazi berri zuen, Khelif benetan gizonezkoa den-ez den kezka-giro baten erdian. Mark Adams NOBko eledunari galdetu zioten ea nola uste zuen “NOBi atxiki zaion ospe txarra geldiaraztea, bi boxeolari horiengatik (1) eta, baita ere, gainerako boxeolariei erasaten ahal dien konpetenzia injustuagatik”. Haren erantzunetan, galderaren bigarren parteari igartzen zaion mespretxuan, ondoriozta daiteke segurtasuna eta justizia ezin direla inklusio maskulinoaren gainetik egon.

Artikulua irakurtzen jarraitzeko egin klik HEMEN

AA irudien lehiaketa batean tranpa, benetako argazkia aurkeztuta

-n -kargitaratuta
Erantzun

SUSTATU Teknologia albisteak / 2024-06-18

Interneten oinarria duen argazkigintza lehiaketa batean, 1839 Color Photography Awards delakoan, tranpa gertatu da. Kategoria berezia sortu zuten 2024ko ediziorako, Adimen Artifizialeko irudiak aurkeztekoa, eta irabazleak tranpa egin zuen, argazki erreala aurkeztuta irabazi zuen sari bat. Iaz, aldiz, kontrakoa gertatu zen: argazki lehiaketa batean irabazi zuen (ia) batek irudi artifizialarekin…