Hileko artxiboak: maiatza 2016

Eder zein itsusi, zein begik ikusi

Azalpena

Pertsona bakoitzak bere gustuak dituela adierazteko erabiltzen da. Horretaz gain, gai zehatz baten inguruan bakoitzak bere iritzia duela, eta, beraz, ondorioetan ez gatozela bat adierazteko ere erabiltzen da.

Ilusion optica

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Sobre gustos no hay nada escrito.                                                                                                               El amor es ciego

fr. Des goûts et des couleurs  on ne discute pas.                                                                                            L’amour est aveugle

en. There is no accounting for tastes.                                                                                                               Beauty is in the eye of the beholder.

Testuinguruan

=> Garate, Gotzon, “Manezaundi, nafar abertzalea”, Argia (2000-02-20).

Lehen-lehenik euskara maitatzea, eta gero Euskal Herria bere buruaren jabe izan dadin ahaleginak egitea. Bi zutabeotan oinarritzen da euskal abertzaletasuna. Beste ezaugarriak, bigarren edo hirugarren mailako ezaugarriak dira. Batzuk egiazko abertzale izateko kapitalista edo neoliberala edo sozialista edo komunista edo maoista izan behar dela diote. Inoren usteei begirune ekarriz, horiek guztiok ez diote abertzaletasunari kolorea baizik eransten. Etxea zuriz edo gorriz edo berdez pintatu behar dela. Nork bere gustua. «Eder edo itsusi, zein begik ikusi» dio esaera zaharrak. Manezaundik izan zituen bi alderdi horiek.

=> Montes, Aitor, “Organigrama aldatu behar da Osakidetzan”, Berria (2014-12-31), iritzia.

Nik behintzat horrela ikusten dut. Batzuk alde eta beste batzuk aurka egongo dira: eder edo itsusi zein begik ikusi, hala izaten baita beti.

=> Jerico, Maider eta Sancho,Nerea, “Ilearen botere erotikoa”, Gaztezulo (2015-01).

Aniztasuna nabarmena da ile kontuetan, eta horrek aukera ugari eskaintzen dizkigu sedukzioa eta topaketa erotikoak aberastu eta disfrutatzeko. Eder edo itsusi, zein begik ikusi!

=> Olaizola, Alaitz, “Herriak antzerkia hartu duenekoa”, Uztarria (2015-11-23), iritzia.

Ez naiz hemen hasiko ikusitakoen artean zeinekin geratzen naizen aipatzen. Izan ere, “eder edo itsusi, zein begik ikusi“. Barre egiteko aukera egon da, barrura begiratzekoa, herritarrak lanean ikustekoa, bailarakoak zein urrutiagokoak. Zorionak denoi.

Iturria

Argia, Berria, GaztezuloGotzon Garate, Orotariko Euskal Hiztegia, Uztarria

Begiko zikina baino gehiago ez ikusi nahi

Azalpena

Zerbait edo norbait gorrotatzea.

Baliokideak:       Begiko zikina baino gehiago ez jasan

eye-743409_1920

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. No querer ver (a alguien) ni en pintura

fr. Je ne peux pas le blairer / je ne peux pas l’encadrer

en. He´d sooner be dead than see somebody / not to be able to stand the sight of somebody

Testuinguruan

 => Orotariko Euskal Hiztegia

BEGIKO ZIKINA BAINO …-AGO. “Begiko zikiña baiño geiago eztu ikusi nahi (G-to, Lc, BN-baig), le es antipático; litm.: no quiere verle más que las suciedades del ojo” A.  Ezin ikusi begiko zikina baiño. FIr. 159. Bakotxa bizi da bere etxean bere familiarekin, auzoa begiko zikina baino gehiago ez dezakela jasan. JEtchep 46. Gara artako lagunartea, begiko zikina baino ezin ikusiago zuen Platonek. Zait Plat 117.

=> Epaltza, Aingeru Rock´n´roll, Elkar (2000). Ereduzko Prosa Gaur (EPG)

Lodikotea moldegabea, inoxoa eta aurpegi pikorrez emokatua, taldeko gainerako lagunek -Karlos Ripodas “Charly”, Fernando Soria “Ximurra”, Anjel Urtxipia “Ttipi” –ez zuten begiko zikina baino gehiago nahi beren inguruan, are gutiago asteburuetan neskatara ateratzen ginelarik: gainerako guztiok baino sutsuago lehiatuta ere, Potzolo gurekin egote hutsa kale egiteko bermea zen.

=> Herria, 2009-11-12. Egungo Testuen Coprusa (ETC)

“Hargin beltzak” deitzen zituen Framazon delakoak ez zituen ere maite; Jules Ferry ez zuen begiko zikina baino gehiago ikusi nahi; hau zendu zenean, hunentzat idatzi zuen : “bat gutiago”.

=> Salaburu, Pello, Errateko nituenak, Erein, 2014. Egungo Testuen Coprusa (ETC)

Psikopaten sintomak ongi deskirbaten dituzte liburu horiek, ez naiz ibiliko ni hemen asmatzen, eta mediku guziek aholku bat ematen dute, lenebizikoa eta oinarrizkoa: alde egin haiengandik, arras kaltegarriak baitira giza harremanetan, begiko zikina baino txarragoak. 

=> Luku, Antton, Libertitzeaz, Pamiela, 2014. Egungo Testuen Coprusa (ETC)

Ez ziroiat jasan mutiko hori, begiko zikina baino gehiago.

Iturriak

Egungo Testuen Coprusa (ETC)Ereduzko Prosa Gaur (EPG)Intza Proiektua, Nola Erran, Orotariko Euskal Hiztegia, Wordreference.