Etiketaren artxiboa: ahalegina

Goiz jaikia ez da egunsentia

Utzi erantzuna

Azalpena

Gauzak behar den bezala egin behar dira, eta ez edozein modutan ahalik eta azkarren bukatzearren.

Aldaerak

Goiz jagia, ezta egunsentia

Oilarrak, hasiagatik goiz kantatzen ez du arrautzik erruten

Photo by Dawid Zawiła in Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. No por mucho madrugar amanece más temprano

fr.  Ce n’est pas le tout de se lever matin, il faut arriver à l’heure

kat. No per molt matinejar, amaneix més prest el dia

gal.  Non (Nin) por moito madrugar amañece máis cedo

Testuinguruan

Lasterketaren bigarren erdian abiadura ez da horren erosoa izaten ari eta sufrimendua agertzen hasi da Mikelen aldetik. Bi “Javiek” atzera begiratzen uneoro eta animoak ematen. 15 kilometroa arte helburuaren barruan goaz, baina hortxe kalbarioa hasten da. Mikel giharretako gogortzearekin hasten da eta helmugaraino nahi eta ezin bat da berarentzat.

Bere lagunengatik animo eta laguntza ugari jaso arren, azkenean ordu bat eta 33 minututako denborarekin amaitu zuten.

Dutxa gozo bat kiroldegian eta bi minutu baino gutxiagoan, bazkaltzeko helburuarekin, kotxearen barruan geunden toki berezi batera joateko (izena ez dut aipatzen publizitaterik egin nahi ez dudalako)… Mikelek Javi Elias eta Javi Fuentesi une horretan esan zien bezala… “mutilak, kronikarako jada izenburu bat badudala uste dut: goiz jaikia, ez da egunsentia…”.

Mila esker Javi eta Javi (Elías eta Fuentes) 15. kilometrotik aurrera, helmugara bitarte, izan zenuten pazientziarengatik!!!

  • Agirrebengoa, Eñaut: Lehen Mailari edozein preziotan eustea baztertu behar dugu, in Berria:

– Maila oneko lau aurrelari dituzu eskuragarri: Oriol Riera, Kenan Kodro, Sergio Leon eta Emmanuel Riviere. Gola ez litzaizueke falta beharko.

– Batek daki… Goiz jaikia, ez da egunsentia. Agerikoa da iragan sasoiarekiko jauzi kualitatibo esanguratsua eman dugula aurreko lerroan. Gehienak 26 urteren bueltan dabiltza, alegia, euren kirol ibilbideko unerik onenean daude. Alabaina, gauzak batzuetan ez dira espero bezala irteten. Ustez, ate aurrean ez genuke arazorik izan beharko, baina hobe ezer ziurtzat ez ematea.

Iturriak

Elhuyar, Labayru, Donostiarrak, Berria

Gogoko lekuan aldaparik ez

Utzi erantzuna

Azalpena

Gustuko jardunean arazoak ahaztu egiten dira.

Aldaerak

Gogozko lekuan, aldaparik ez

Gogozko bidean, ez da aldaparik

Maite dena ez da neke

Photo by Jeremy Lapak on Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Sarna con gusto, no pica; Adonde el corazón se inclina, el pie camina

fr. Quand on travaille de bon gré, on ne se sent pas fatigué; Le cœur mène où il va

en. A burthen of one’s own choice is not felt.

kat. Sarna amb gust, no pica, però mortifica; Cap on el cor s’encamina, el peu camina

gal. Sarna con gusto non pica; Alá van os pés onde o corazón quere

Testuinguruan

  • Bikemap: Algortatik Mungira, Butroen zehar, in Bikemap (2011):

Gaurko ibilbidea, askotarikoa edo mistoa da: bidegorriak, asfaltozko bideak, zementuzko bideak, errepideak, mendiko pistak. Ez da guztiz laua, baina azkenekoetan ikusi dugunez, “gogoko lekuan aldaparik ez“, eta ezagutuko ditugun lekuek merezi dutela eta, aldaparen bat edo beste egitea ez da asko. Ikusi, dena dela, ibilbidearen perfila. Lehenengo jomuga Butroeko gaztelua izango da, eta handik, mendi pistak eta auzobideak hartuko ditugu Mungiraino. Gozatzeko moduko bidea da, ene ustez, hiriguneak, baserrialdeak eta mendibideak elkartzen dituena. Joan eta etorri bide beretik egin liteke, edo bestela, joateko, mapako bidetik, eta etortzeko, errepidea. Dena dela, beti bezala, pintxoak eta freskagarriak gure zain egongo dira Mungian, eguraldia lagun. Ondo ibili.

Hamalau bat urte izango nituen gurasoek bizikleta erosi zidatenean, nik nahi baino beranduago baina gurasoek esfortzua egin ahal izan zutenean, ziurrenik. Mendiko bizikleta more bat, marka ezezagunekoa. Ez zen lagun gehienek zeukatenaren parekoa, baina pedalei emanez gero antzeratsu mugitzen ziren gurpilak. Gogoko tokian aldaparik ez dio esaerak, baina aldapa ederrak igotzen genituen shimano kanbioei krakada ederrak emanez izerdi patsetan.

  • Etxebarria, Joseba: Bizkaia: antolatzaile baten gogoeta, in Bertsolari.eus (2019-IX-10):

Mende zaharrean bertsozaletu nintzen eta mende berriak ekarri ninduen Bertsozale Elkartera. Behin barruan, zaletasunaren harrak bultzaturik, urtez urte eskualde nahiz herrialde mailako lehiaketen ibilbideari ekin diot antolakuntza lanetan, gaur hitzordua urliarekin, bihar batzarra hor, etzi saioa han… Baina, gogoko lekuan aldaparik ez. Eta badago ere, lantalde konprometitu batek inguraturik lan egiten denean, oztoporik zailenei ere aurre egiteko adoreak indarra hartzen du, eta behin abiada hartutakoan ez dago gelditzerik.

  • Biain, Aitor: Diskoa zuzenean defendatu behar da, hori falta zaigu, in Badok (2021-IV-18):

-Kontzertuak bertan behera, taldekide batzuk joan eta berriak etorri, itxialdia… Nola gailentzen da sormena horren gainetik?

-Talde bat baduzu, aurrera egin behar duzu edonola; talde bat ez daukazu geldi egoteko. «Gogoko tokian aldaparik ez» esaten da, ezta? Egia da, dena eten zen bat-batean, eta zapuztu ziren gure ametsak, baina argi ikusi genuen zailtasun ugari izan arren aurrera egin behar genuela, ezin genuela esperantza galdu. Eta hortik hasi ginen hurrengo diskoan pentsatzen eta hura prestatzen.

Iturriak

Bikemap, Zuzeu, Bertsolari.eus, Badok

Kosta ahala kosta

Utzi erantzuna

Azalpena

Zerbait lortu nahian behar den bezainbeste ahaleginduko garela esateko erabiltzen da.

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. cueste lo que cueste

fr. coûte que coûte

en. at all costs, not matter what

Testuinguruan

=> Gallego, Juanma: “Kosta ahal kosta, ‘eureka’ baten bila”, in Berria (2017-04-02) [https://www.berria.eus/paperekoa/1957/014/001/2017-04-02/kosta_ahala_kosta_eureka_baten_bila.htm; kontsulta-data: 2018-06-04]. 

«Procalcitonin to detect invasive bacterial infection in non-toxic-appearing in- fants [?]. Inpaktu indizea: 3,577. Kuartila: 1». Osakidetzako txosten batean agertutako aipamen bat da, baina edonon topa daitezke halakoak. Zientzialariek beren lana epaitzeko eta neurtzeko erabilitako zenbakiak dira horiek. Zenbakien bila, ikertzaileak saiatzen dira ospe handiena duten aldizkarietan argitaratzen, eta ahalik eta aipu gehien lortzen. Horren arabera neurtzen baita artikulu baten garrantzia zientziaren alorrean. Hain da handia presioa, ezagun egin da Publish or perish esaldia: publikatu edo hil.

Egindako lana ebaluatzeko sistema da hori, eta, beste baten faltan, beharrezkoa da egun. Baina ibilbide profesionalean aurrera egiteko zientzialariek behar dituzten nota horiek puntu ilun asko izan ditzakete. Besteak beste, zientzia artikulu ugari kosta ahala kosta ekoizteko beharra. Argitaratzeko presioa aspaldikoa da, baina azken urteotan bereziki «jasangaitza» bihurtu dela dio NUP Nafarroako Unibertsitate Publikoko Kultura Zientifikoaren Unitateko arduradun Joaquin Sevillak.

=> Arregi, Juan Mari: “Kosta ahala kosta”, in Argia (2010-08-01) [http://www.argia.eus/argia-astekaria/2241/kosta-ahala-kosta; kontsulta-data: 2018-06-04].

Espainiako Gobernuak finantza eta ekonomia krisiaren aurrean duen jarreraz nahi dena esan liteke. Baina inork ezingo du esan krisiaren kontrako bere politikak “elektoralistak” direnik. Boterea galtzea ekar dakioke. Berak jadanik esan du: “Krisia gainditzeko erreformak eta neurriak aurrera eramango ditut kosta ahala kosta”.

=> Elustondo, Miel Anjel: “Biziraupena kontsigna guztien gainetik dago”, in Argia (2014-03-02) [http://www.argia.eus/argia-astekaria/2405/garbine-ubeda; kontsulta-data: 2018-06-04]

Aurkezpenean zuk esana: “Hobe da belauniko bizi, zutik hil baino”, Che Guevararen eta gainerakoen hitzak irauliz, alegia.

Esaldia irauli nuen, bai, eta apropos. Frontean, lubakian, txikizioaren erdian dagoen soldaduak ezinbestekoa du kontsigna heroikoa, harrapatuta dago, eta zentzua eman behar dio suntsiketari. Baina gerrak ere badu egunerokotasuna, historia liburuetan aipatzen ez den arren, badu babarrunak eltzetik atera behar hori, eta errutina horretan alderantzikatu egiten da kontsigna: biziraupena kontsigna guztien gainetik dago, bizitza da helburua, kosta ahala kosta aurrera egitea, horretarako egin beharrekoak oso heroikotzat joko ez diren arren, esate baterako belaunikatu. Bizitzarik gabe ez dagoelako ezer. Bizitza dagoen bitartean esperantza ere badelako. Eta ez da alferrikako esana: iraun, etorriko da-eta buelta.

Iturriak

Argia, Berria, Elhuyar hiztegiak, Intza proiektua

Bi ezkero, hiru seguru

Utzi erantzuna

Azalpena

Zerbaitetan ahaleginduz gero, azkenerako ongi ateratzea lortzen da.

Pilota partida Hondarribiko harresietan (Wikipedia.org)

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. A la tercera va la vencida / Tres perfecto número es.

fr. La troisième fois sera la bonne.

en. Third time lucky.

Testuinguruan

⇒ Berria, 2004-10-17, «Esainen jipoia eta Agirreren errebantxa», I.M [Kirola], Egungo Testuen Corpusa.

‘Bi ezkero, hiru seguru‘ dio atsotitzak, halere ostiral gauez ahoz ahoko tradizioaren jakituriak bizkarra eman zion Enrike Galarzari.

⇒  Berria, 2006-05-13, «Chungkingeko», ZIGOR ALDAMA [Gaiak], Egungo Testuen Corpusa.

Egia izango da bi ezkero hiru ere seguru dela.

⇒ Iban Zaldua, Oharrak & Hondarrak, “Zutabegilearena”, 2013/09/12.

Zutabegilearena

     Egunkarian astero zutabe bat idazteko kontratatu nindutenean, sekulako poza hartu nuen. Nire ahotsa iritsiko zen, azkenik, publikoarengana. Baina ez zitzaidan dotorea iruditu bat-batean ekitea, zakarki: irakurlea pixkanaka limurtu behar nuen, nire pentsamenduaren altzora erakarriz. Hasierei buruz idatzi nuen, beraz, lehenengo agur-zutabea; tira, hasierei buruz baino, hasiera jakin horri buruz, egunkariaren zutabegile bezala izango nuen, izaten ari nintzen abialdiaz alegia. Bigarren zutabea bigarren aldiaren inguruan idatzi nuen: bigarren aldiek eskaintzen dizkiguten aukera berrituez, gauzei eta egoerei buelta emateko gaitasunaz, eta aurrera jarraitzeko kemenaz; bigarren zutabe horrek bezala hain zuzen ere. Hirugarren artikulua “Bi ezkero, hiru seguru” esamoldearen inguruan antolatu nuen, gaztelaniazko “a la tercera va la vencida” haren nolabaiteko euskal ordaina: azken batean, “sagua harrapatzeko hiru salto egin behar ditu katuak”, eta hirutasunak badu, gainera, zentzu sinboliko sakon bat –zenbat kultura eta erlijiotan ez da hirua zenbaki zentrala?–, ondo egokitzen zitzaiona nire hirugarren ahaleginari. (…)

⇒ Olaia Juaristi, Berria, 2014-02-20.

Jon Ander Albisu. Asegarceko pilotaria (elkarrizketa)

(…) Txapelketan debutatu zenuenetik urtez urte gorantz zoaz.

 Duela bi urte, finalerdietan sartuta, eta iaz, finalera iritsita, ea aurten bi ezkero hiru seguru izaten den [barrez]. Oraingoz, gauzak ez ditugu erraz, baina dena da posible, aurkari zuzenak puntu bat gehiagorekin baititugu. Finalerdietan sartzeko aukerak ditugu, eta, zergatik ez, baita finalean sartzeko ere. (…)

Iturriak

Gotzon Garate, Pons, Reverso.net, Gaur egungo Testuen Corpusa.