Egilearen artxiboa: itzul

Jakiteak ez du ogirik jaten

Utzi erantzuna

Azalpena

Jakintzak ez du inoiz kalterik egiten.

Aldaerak

Jakiteak ez du deus galtzen

Jakitziak eztau ogirik eskatzen

Jakiteak ez dauka kalterik

Photo by  Wesual Clickin Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. El saber no ocupa lugar

fr.  On ne sait jamais trop

en. Knowledge is no burden

kat. El saber no ocupa lloc

gal.  O saber non ocupa lugar

Testuinguruan

  • Euskadiko Parke Teknologikoak: BCBLK BADAKI EUSKARA IKASTEAK GARUNA NOLA ALDATZEN DUEN, in Parke:

Jakiteak ez duela ogirik jaten esan ohi da, baina ezagutzari lekua egiteak burmuinaren egitura zein funtzionaltasuna alda ditzake. Hori dela eta, Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) zentroak ikerlan bat abiarazi du euskara bigarren hizkuntza gisa ikasteak neurona-sareetan duen eragina aztertu eta beste zientzia-arloetara estrapolatu litezkeen ondorioak ateratzeko xedez, hala nola, pertsona batek garun-lesioen aurrean izango lukeen bilakaera aurreikusten lagun lezaketen biomarkatzaileak identifikatzea.

  • Zubia Santillana: Urte berrirako helburuak III: zerbait berria ikastea, in Begiko:

Tutik ere ez dakienak… ez daki jakiteak ez duela ogirik jaten.

Esamoldeak alde batera utzita, argi dagoena zera da: bizitzan aurrera egiteko, ezagutza berriei besoak zabaldu behar zaizkiela. Ez dugu zertan munduko jakintza guztien zama gure gain hartu, baina jakinmina izateak bizitza areago gozatzeko bideak emango dizkizu. Jakinmina uten pertsonek etengabe gauza berriak ezagutzeko beharra izan ohi dute, beren buruei galderak egin ahala, jakin ditzakegun gauzak hazi eta hazi egiten direlako.

  • Beñat Aiartza: 12.34, in Aikor!:

Erlojuari begiratu diot gaur eta 12:34ak ziren. Askotan gertatzen zait hori, ordu hori ikustea alegia, eta ez da harritzekoa, egunean askotan begiratzen baitiot erlojuari. Baina gaurkoan nire zati mistikoak, guztiari zentzua bilatu behar horretan, ordu hori ikustearen arrazoia aurkitu nahi izan du. Google-en “12:34” tekleatu eta Lukas 12:34 agertu. Jesukristoren bizitza eguzkiaren zikloa azaltzeko ipuina besterik izan ez arren, zita ebanjelikoa polita iruditu zait. Zera zioen: “zuen altxorra dagoen lekuan, bertan egongo da zuen bihotza ere”. Errebelazio ebanjeliko horrek gogorarazi dit estudioa liburuz gainezka dudala eta nire altxorrak ito egiten nauela. “Jakiteak ez du ogirik jaten” diote askok, bada, niri bihotza jan dit. Berrogei bat kilo liburu atera dudanean eta apalak hutsik ikusi ditudanean soilik hasi naiz berriro arnasa lasai hartzen. Gauza asko jakin gabe hilko naizela konturatu naiz orduan: liburu asko irakurri gabe, teleberri asko ikusi gabe, whatsappeko txiste asko jakin gabe eta youtubeko bideo asko ikusi gabe. Eta bihotza lasaitu egin zait. Mirari ebanjelikoa, jaun andreok!

Iturriak

Labayru, Parke, Begiko, Aikor!

Ahogozoa egin

Utzi erantzuna

Azalpena

Janari gozo bat desiratzean, mingainean eta ahosabaian sortzen den sentsazioa.

Aldaerak

Ahoa ur bihurtu

Photo by Alfred Quartey on Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Hacerse la boca agua

fr. Avoir l´eau à la bouche

Testuinguruan

  • BM: 5 izarreko artisau-pizza. Ti piace?, in BM:

Premium kalitatezko, ore fineko ertz kurruskariekin eta osagai natural eta freskoekin eginiko artisau-pizza batekin amesten duzu?

Ahogozoa egin zaizu?

Hemendik aurrera, BM supermerkatuetan 4 pizza mota paregabe aurkituko dituzu, mimo handiarekin eginak. Jakin ezazu osagaiak modu artisauan jartzen direla.

Aurreko egunean nire jabetxo maitea (gaur bai… izen hau merezi du…) lanetik etorri zen 3 errezetekin, eta gainera denak, postreak egiteko. Hauek izan ziren: esne-gain eta txokolatezko enborra, madalenak eta etxeko brownia…

Hori entzun nuenean, ahogozoa egin zitzaidan. Postre berri bat frogatuko nukeelako!! Ai, ene!!

Egun batzuk pasa eta gero, etxeko brownia frogatu nuen eta… buah!! Primeran zegoen, eta noski, gaur azalduko dizuet nola egin zuten gozamen hau. Beraz, gaurko errezeta etxeko brownia da.

  • Bilboko Campusa: Sukaldea eta zinema elkarrekin Deusto Forumen, Josean Alijaren eta Ivan Miñambresen eskutik, in Deustuko Unibertsitatea:

Sukaldean berrikuntzan jardutea hain astraktua izanik ere, hori irudietan islatzeko abenturan lagun izan du Ivan Miñambres, eta berak egin du hori guztia iruditan erakusteko lana. Horretarako, ahogozo egiteko moduko dokumentala sortu du; ikusleak sukaldea ez du bakarrik osagaiak nahasteko leku gisa ikusiko. Zuzendariak Alijarentzat eta euskal gizartearentzat sukaldeak dakarren esperientzia eta ingurunea jaso nahi izan ditu dokumentalean. Biek azpimarratu zuten hemen sukaldaritza gure kulturaren eta gure esentziaren alde garrantzitsua dela. Bi artistek nahi izan zuten esentzia hori behin eta berriro azpimarratu. Lurraren eta bere produktuen esentzia. Gure sukaldaritzaren eta gure kulturaren esentzia. Munduan paregabe egiten gaituena eta euskal sukaldariak sukaldeetako mundu mailako elitean egotea dakarrena.Naturala dena, kulturala, sortzailea eta soziala batu egiten dira Neruan, Alijaren aginduetan, bertan sartzen denak zentzumenetarako esperientzia paregabea bizitzeko. Jatekoaren espazioa, aurkezpena eta deigarria dena zaintzen da. Hori guztia Miñambresen dokumentalean ikusi ahal izan genuen eta bertara hurbildu ginenoi ahogozoa egin zitzaigun.

Iturriak

Labayru, Elhuyar, BM, Larrialdietarako sukaldaritza, Deustuko Unibertsitatea

Goiz jaikia ez da egunsentia

Utzi erantzuna

Azalpena

Gauzak behar den bezala egin behar dira, eta ez edozein modutan ahalik eta azkarren bukatzearren.

Aldaerak

Goiz jagia, ezta egunsentia

Oilarrak, hasiagatik goiz kantatzen ez du arrautzik erruten

Photo by Dawid Zawiła in Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. No por mucho madrugar amanece más temprano

fr.  Ce n’est pas le tout de se lever matin, il faut arriver à l’heure

kat. No per molt matinejar, amaneix més prest el dia

gal.  Non (Nin) por moito madrugar amañece máis cedo

Testuinguruan

Lasterketaren bigarren erdian abiadura ez da horren erosoa izaten ari eta sufrimendua agertzen hasi da Mikelen aldetik. Bi “Javiek” atzera begiratzen uneoro eta animoak ematen. 15 kilometroa arte helburuaren barruan goaz, baina hortxe kalbarioa hasten da. Mikel giharretako gogortzearekin hasten da eta helmugaraino nahi eta ezin bat da berarentzat.

Bere lagunengatik animo eta laguntza ugari jaso arren, azkenean ordu bat eta 33 minututako denborarekin amaitu zuten.

Dutxa gozo bat kiroldegian eta bi minutu baino gutxiagoan, bazkaltzeko helburuarekin, kotxearen barruan geunden toki berezi batera joateko (izena ez dut aipatzen publizitaterik egin nahi ez dudalako)… Mikelek Javi Elias eta Javi Fuentesi une horretan esan zien bezala… “mutilak, kronikarako jada izenburu bat badudala uste dut: goiz jaikia, ez da egunsentia…”.

Mila esker Javi eta Javi (Elías eta Fuentes) 15. kilometrotik aurrera, helmugara bitarte, izan zenuten pazientziarengatik!!!

  • Agirrebengoa, Eñaut: Lehen Mailari edozein preziotan eustea baztertu behar dugu, in Berria:

– Maila oneko lau aurrelari dituzu eskuragarri: Oriol Riera, Kenan Kodro, Sergio Leon eta Emmanuel Riviere. Gola ez litzaizueke falta beharko.

– Batek daki… Goiz jaikia, ez da egunsentia. Agerikoa da iragan sasoiarekiko jauzi kualitatibo esanguratsua eman dugula aurreko lerroan. Gehienak 26 urteren bueltan dabiltza, alegia, euren kirol ibilbideko unerik onenean daude. Alabaina, gauzak batzuetan ez dira espero bezala irteten. Ustez, ate aurrean ez genuke arazorik izan beharko, baina hobe ezer ziurtzat ez ematea.

Iturriak

Elhuyar, Labayru, Donostiarrak, Berria

Zaputzean egon

Utzi erantzuna

Azalpena

Haserre, umore txarrez.

Aldaerak

Zaputzetan egon

Photo by  Andre Hunteron Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Estar de morros

fr. Faire la tête; faire la gueule (fam.)

Testuinguruan

Bi eratara erabiltzen da zaputz hitza. Bat, adjektibo gisa, lagunarteari uko egiten dion jendea kalifikatzeko erabiltzen da, jende zaputza, sozializatzeko ohiturarik ez duena. Izen bezala erabiltzen dugunean, zaputz hitzak muzinaldia adierazten digu, zapuztu umore txarrez jartzea da, eta norbaitek zaputza hartu, edo zaputza harrapatzen du haserretzearen ondorioz, isilik eta muturtuta geratzen denean. Hala dagoenean zaputzean dagoela esan ohi dugu, eta zaputzak egiten ditu muzinduta geratzen denak. Norbait zapuztuta dagoen aldia haren zaputzaldia da, eta erraz zapuzten dena zapuztia.

  • Mansfield, K.: Kantu Lezioa (Lorategiko festa), in Armiarma:

Lau, bost eta seigarren gelak musika aretoan zeuden bilduta. Gortzekoa zen hango zarata. Taulada gaineko pianoaren ondoan zegoen Mary Beazley, Meadows andereñoaren kutuna, akonpainamenduen jotzailea. Atrila jiratzen ari zen. Meadows andereñoa ikustean, abisuzko «Ixx! Aizue!» ozen bat esan eta andereñoa, eskuak mahuka barruetan atxikirik, batuta besapean, erdiko korridoretik etorri, mailadia igo, bat-batean jiratu, letoizko atrila hartu, bere aurrean tinkatu, eta bi takateko zorrotz eman zituen batutarekin, isiltasun eske.

        — Ixo, mesedez! Bizkor! —eta inorengan erreparatu gabe, begiradarekin zeharkatu zuen itsaso hura, flanelazko blusa koloretsuak, aurpegi eta esku arrosak gora-behera, tximeletazko txibistak buruetan dar-dar, eta musika-liburuak zabalik. Ongi asko zekien zer ari ziren pentsatzen. «Meady zaputzean dago». Pentsatzea zuten bada! Betileek dar-dar egin zioten; burua astindu zuen, desafioka. Zer axola zion umemoko haien pentsamenduak hilzorian odolusten zegoenari, bihotza bi puska eginda halako gutunarekin…

LAGUNOK! Zuek maiz haserretzen zarete, edo #zaputzean egotea kostatzen zaizuen horietakoak al zarete?

Errazena nortasun barekoa izatea da!

Iturriak

Elhuyar, Zarauzko Hitza, Armiarma, Twitter.

Astoa zaldiz jantzi arren, beti asto

Utzi erantzuna

Azalpena

Gauzak diren bezalakoak dira, itxura aldatzen saiatu arren.

Aldaerak

Astoa zaldiz jantzi arren be, beti asto

Zotza zetaztaturik ere eder

Photo by Jürgen Scheeff in Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Aunque la mona se vista de seda, mona se queda

fr.  Le singe est toujours singe, fût-il déguisé en prince

en. An ape is an ape, a varlet is a varlet, though they be clad in silk and scarlet

kat. Encara que es vesteixi de seda, la mona mona es queda

gal.  Anque a mona se vista de seda, mona se queda

Testuinguruan

  • Gonzalez Lertxundi, Ioritz: Lehengo lepotik burua, in Maxixatzen:

Agian idatzi nuen kexa norbaiti ez zitzaion gustatu, eta autoa kentzeko hitz egin beharrean, isuna jarri eta berehala egin zuten alde? Baliteke kasualitatea izatea, baina kasualitatea ez dena da isuna berriro gaztelaniaz soilik egotea. Hainbat herritarrekin hitz egin ondoren, badirudi eguneroko kontua dela.

Ni erruduna naiz, autoa gaizki aparkatu nuelako, baina udaltzainak ere bai, isunak hainbat aldiz soilik gaztelaniaz idazten dihardutelako. Astoa zaldiz jantzi arren, beti asto, esan ohi da. Ez da ahaztu behar, ordea, udaltzainek herritarren zerbitzura dihardutela, udalaren zaindariak, teorikoki. Azkoitiarron zerbitzura jarrera horrekin eta soilik gaztelaniaz zuzenduz? Badirudi euskararen erabilera instituzionalari duen garrantzia aitortzetik urrun gaudela, erabileraren kaltetan nik uste.

  • Elejabarrieta, Gorka: Think global, act local, in Gaur8:

Nazioartekoaren eta bertakoaren arteko harremana eta eragina gero eta nabarmenagoa da. Gure bizimoduan eragina duten erabakiek gero eta urrunago dute jatorria, eta, era berean, gero eta gertuago bizi ditugu erabakion ondorioak. Gardentasun eta irizpide demokratiko ororen aurka, gero eta zailagoa da erabaki horiek nork, non eta nola hartzen dituen jakin eta ulertzea. Gure kasuan, herritarren eskrutinio eta kontrol demokratikotik gero eta urrunago dagoen Europar Batasunaren jardun neoliberala da egun bizi dugun egoera latzaren jatorri nagusietako bat. Eta krisi sistemiko honen arduradunak dira, paradoxikoki, “konponbidea” ekarriko duen bidea erabaki behar dutenak. “Astoa, zaldiz jantzi arren, beti asto” dio esaera zaharrak, eta krisia, krisia bera eragin duten politika neoliberalekin konpondu nahiak argi adierazten du noren zerbitzuan eta noren kontra dabiltzan troika zuzentzen duten mandatariak.

Liberbankek mailegu zerbitzua iragartzeko aurtengo kanpainan bi grafika kaleratu ditu. Batean, gizon batek mailegua eskatu omen du auto bat erosteko. Bestean, aldiz, emakume batek mailegua sukalde berria erosteko erabili du. Kointzidentzia? Ez dut uste. Genero rol tradizionalak sustatzen ditu iragarkiak, non emakumearen leku bakarra etxe barrua eta batez ere sukaldea den, eremu pribatua, gizona eremu publikoaz gozatzen duen bitartean. Gainera, sukealdea ez du bera disfrutatzeko erosi, besteei zerbitzatzeko baizik, “Me invitas?” horrek adierazten duenez. Gizonak ez du inor bere autoan eramaten, baina emakumeak beste batentzako sukaldatuko du sukaldea oraindik instalatzen amaitu baino lehen. Ironikoa da Liberbankek WhatsAppeko elkarrizketa itxura eman nahi izatea iragarkiei, modernoagoak agertzeko ahaleginetan edo. Badirudi ez zirela konturatu modernoak agertzeko lehenik eta behin estereotipo zaharkituak erabiltzeari utzi beharko ziotela. Esaera zaharrak dioen bezala, “Astoa zaldiz jantzi arren, beti asto”.

Iturriak

Labayru, Maxixatzen, Gaur8, Publizitatearen Etika

Txoritegian egon

Utzi erantzuna

Azalpena

Arreta galduta egon.

Aldaerak

Zeruan jarri

Zeruko izarrak kontatzen ari izan

Izarrei begira egon

Xor-xor egon

Ilargian egon

Photo by  Charles Postiaux en Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Estar en Babia, estar en la luna, estar en el limbo, estar pensando en las musarañas

fr. Être dans la lune

Testuinguruan

  • Goitia, J.: Indoeuropar gozokia labean baina Euskeraren ginda barik, in Euskeraren jatorria (20215-III-29):

Erromatar Inperioaren erorketatik eta  XIXgarren mendea ongi sartu arte, Europa osoa, hamalau mendeetan,  txoritegian egon da, Grezia eta Erromaren zibilizazio klasikoak, gure historiaren eta gure jakinduriaren oinarria izan zirela ametsetan. Bitarteen ahaldunek (botereak) saltsa lodi bat sukaldatzen zuten, ideia hori jenteari sartzeko.

Sir W. Jonesek  Latin eta Grekerak sanskritoarekin antzekotasuna zuela  aldarrikatzen hasi zuenetik, testuinguru aurre-erromantiko batean, germaniarren “sukarra” biztu zen.

Miguel Unamuno plazan nindoan. Goiz samar zen. Jende gutxi inguruan.

Burua txoritegian nuela, norbaitekin egin nuen estropezu. Kolpe majoa hartu nuen gibelean. Oso majoa.

Iturriak

Elhuyar, Esaera jatorrak, Labayru, Euskeraren jatorria, Google Books

Dagoenean bonbon, ez dagoenean egon

Utzi erantzuna

Azalpena

Garai onetan gozatu eta garai txarretan konformatu behar dela adierazteko.

Aldaerak

Dagonian bon-bon, eztagonian egon

Dagoenean bonbon, ez dagoenean hor konpon!

Photo by Chris Ainsworth en Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Hermano, bebe, que la vida es breve

fr. La vie est courte, il faut se hâter d’en jouir

en. Eat, drink, and be merry, for tomorrow we die

kat. Mengem i beguem, que, a la mort, ja arribarem

gal. ¡Comamos, bebamos e runflemos que ao cabo que morrer temos!

Testuinguruan

  • Mantala: Sagar uzta: dagoenean bonbon, eta ez dagoenean egon?, in Mantala:

Euskadiko sagastietan dagoeneko hasi dira 2021. uztako sagarrak biltzen, datorren urtean dastatuko dugun sagardoa ekoizteko. Aurten sagar urtea da. Alegia, uzta oparo eta kalitatezkoa espero da. Baina, ba al zenekien orokorrean sagarrondoak bi urtetik behin ematen duela ganorazko uzta?

Dagoenean bonbon, ez dagoenean egon. Halaxe dio euskal atsotitz batek. Eta dirudienean sagarrondoek bere egin dute esaera zaharra. “Urtebi haundi” eta “Urtebi txiki” dira sagardotarako euskal sagar erabilienetako batzuk. Eta haien izenak ematen du nahikoa argibide. Izan ere, sagarrondoak berezkoa du “alternantzia”. Bi urtetik behin ematen du ganorazko uzta.

  • Monzon, T.: Langosta baten inguruan (“Donibane Lohitzune eta inguruak”), 1995, in Armiarma:

Arrantzaleak, hemen ere, arloteenak: «Dagoenean bonbon, ez dagoenean egon». Ontzia hutsik dakartela, gerrikoa estutu behar. Sardinaz-edo bete-betean baldin badatoz, harrapagarri hustuko dira, gau hartan, Donibaneko haragitegi ta goxotegiak. Zer nahi duzue, ba? «Jainkoak egin zuen Martin, bere prakekin». Arloteak bai baina…? Bai al da, gure Herrian, arrantzaleok bezain bihotz eta esku zabalekorik? Euren Kantauri itsasoa ere, zabala baita…!

  • Gallastegi, H.: Bidea itxi, ilusioa pizteko, in Berria (2019-IX-25):

Dagoenean bonbon, ez dagoenean egon. Hala dio esaera zahar batek. Bada, bonbon dago Athletic, eta taldearen liga hasiera bikainarekin gozatzen jarraitzaile zuri-gorriak. Mende laurden pasatu da Athletic bosgarren jardunaldia jokatuta lehen postuan egon zen azken alditik. Helburua ahalik eta emaitza onenak lortzea dela jakinda, orain arteko puntuak lortutako erak asebete ditu zaleak. Hau da, Athleticek bildu dituen 11 puntuak ondo merezitakoak izan dira. Gaizka Garitanok zuzentzen duen taldeak eguneroko lanari eta zelaian erakutsitako eraginkortasunari esker lortu du zaleen artean ilusioa piztea. Zaleen begiek ez zuten dir-dir egiten denboraldi-aurrean. Izen handiko fitxaketak eskatzen ditu udak. Egun, berriz, indarra eta segurtasuna transmititzen duen talde bat ikusten dute San Mamesera joaten diren bakoitzean. Gozatzen ari dira. Taldeak dituen gabeziak ez dira oraindik azaleratu. Sasoi txarragoak etorriko dira, baina defentsan orain arte bezala funtzionatzen badu, errazagoa izango da aurrera egitea.

  • Larrazabal, L.: Sasiburu, 30 urte euskara hauspotzen, in El Correo (2022-IX-25):

30 urte, hiru hamarkada. Azkar esaten da, baina ibilbide luzea egitea tokatu zaie. Gaur egun, instituzio aldetik esaterako, aitortza somatzen da, laguntzak ere «baina garai latzak ere iragan behar izan ditu elkarteak», azaltzen du Ezeizak. «Dagoenean bonbon eta ez zegoenean egon», gaineratzen du. Egun, euskarak daukan egoera eta errekonozimendua ez da dohainik etorri. «Arlo horretan, Sasiburuk eta Euskal Herrian hainbat eta hainbat taldek eta eragilek egindako lanari esker euskarak aurrera egin du, bestela, Espainiako beste hizkuntza txikien modura, desagertzear legoke», Ezeizaren esanetan.

Iturriak

Elhuyar, Harluxet, Gizapedia, Egungo Euskararen Hiztegia, Mantala, Armiarma, Berria, El Correo

Amua jan

Utzi erantzuna

Azalpena

Gezurra sinetsi.

Aldaerak

Amua irentsi

Photo by   Anne Nygård  on Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Tragar / picar / morder el anzuelo

fr. Mordre à l’hameçon, tomber dans le panneau

Testuinguruan

Bide honetatik, identitatearen eraikuntzaren egiturazko irakurketak egiteri uko egin diogu, ikuskera kolektiboak “dogmatismotzat” jo izan ditugu. Amua jan dugu berriz ere. “Zein gara gu?” galdera desagertzeko zorian dago egun. Norgintzaren aferan, boterearen auzi zentrala kanporatu dugu, eliteen monopolioa naturalizatu dugu.

  • Lartzanguren, E.: “Nomofobikak” websaila estreinatuko dute bihar, in Berria (2016-XII-23):

Hiru minutu baino gutxiago

Interneteko ikusleen arreta ahalmenera egokituriko produktuak dira websailak; normalean, hiru minutu ingurukoak. Zerbait gutxiago izango du Gabon mokauak atalak. «Ikusleek websail baten amua jan dutenean, orduan has zaitezke luzatzen», azaldu du Beobidek.

  • Jauregi, U.: Futbola, kirola baino gehiago. Zorionak neskak!, in Bizkaie (2003-V-1):

Pil-pilean dagoan sentimentu hori astindu egiten dabe zenbait komunikabidek. Inor gitxik jakingo dau Bizkaian eta Gipuzkoan gehien irakurten diran egunkariek euren artean adostu egiten dituela alkarri sartu beharreko ziriak. Eta hainbatek amua jan egiten dabe.

Iturriak

Elhuyar, BDS Koop Eraldaketa Fabrika, Berria, Bizkaie

Oinaztura handi eta euri gutxi

Utzi erantzuna

Azalpena

Mehatxu gogorra ezerezean geratu.

Aldaerak

Oinaztura handi eta euri gutxi ukan

Oñaztura andi ta euri gitxi

Kakaraka ugari eta arrautza gutxi

Intxaurrak bost, hotsak hamabost

Photo by   Jonas Kaiser on Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Mucho ruido y pocas nueces

fr. Beaucoup de bruit pour rien

en. Much ado about nothing

kat. Molt soroll per (no) res

gal.  Moito ruído e poucas noces

Testuinguruan

Gaztelako zuzenbidearen arau masa heterogeneoa sistematizatzea zen helburu nagusia, ez ordea gizarte-ordena berri bat sortzea. Horregatik, hizpide dugun lehen 1821eko kode-proiektuari buruz esaten dute Ana Barrero-k eta Adela Mora-k «oinaztura handi eta euri gutxi»-ko aldarrikapenak egin zirela bertan. Izan ere, Espainian ez baitzen egon, Frantzian gertatu zen bezala, kodearen bitartez pribatuen arteko harremanen eta familiako erakundeen sakoneko eraldatze bat aurrera eramateko asmorik; kodearen ideia aurreko zuzenbidearen errebisio soilean oinarritu zen penintsulan.

Iturriak

Elhuyar, Intza, Euskal zuzenbide_artikuluak

Egurra eman

Utzi erantzuna

Azalpena

Gogo handiz jardun.

Aldaerak

Egurra emon

Egurra

Photo by  Sergey Lapunin on Unsplash

Beste hizkuntza batzuetan

gazt. Dar una paliza, dar leña

fr. Tabasser, rouer de coups

Testuinguruan

  • Ttipi-Ttapa: “Egin zidatenak gogorragoa izaten erakutsi dit”, in Ttipi-Ttapa (2020-X-18):

«Soldaduskako baimenarekin etxera etorria» zela atxilotu zuten Josu Goienetxe Etxebere. Bai hasieran bai gerora ere «egurra» eman omen zioten, «kolpeak etengabeak» izan zirela dio. Gogorrena, ordea, psikologikoa izan omen zen: «ama eskoba kirtenarekin bortxatu zutela edo hil zela erraten zidaten». Gehiago ere bai: «buruan pistola paratu eta batek katua sakatuz klak egiten zuen bitartean bigarrenak tiroa botatzen zuen. Bertan gelditu nahi izan nuen».

  • Gorriti, A.: Duintasunez jokatu arren, egurra jaso du Euskal Selekzioak Argentinaren aurka (21-35), in Naiz (2021-X-26):

Euskal Selekzioak eta Argentinak jokatu aurretik Finlandiak eta Luxenburgok jokatu dute Berangon jardunaldiko aurreneko neurketa. Finlandiak sekulako egurra eman dio Europa erdialdeko selekzioari, eta 18-30 nagusitu da.

  • Fernández, J.: “Zilegitasuna txapelaren bidez lor daiteke, edo elkarri eman diezaiokegu”, in Pikara magazine (2022-V-4):

S.A.: Finalera zortzi sartzen badira, hamar urtez ibili naiz bederatzigarren geratzen. Hortaz, pasa den urtean lortu nuenean, egurra eman behar nuen! Zaila da bertsolaritzan mantentzea kirolaren logika duelako: hogei urterekin kolpea eman behar duzu eta, zoritxarrez, jende askok bidean uzten du. Nik ere uztea pentsatu izan dut, baina tematu naiz.

Iturriak

Elhuyar, Intza, Labayru, Ttipi-Ttapa, Naiz, Pikara magazine