Eulalia Abaitua, Euskal Herriko lehen emakume argazkilaria

Ane Urrutikoetxea / 2019-04-01 / 458 hitz

Historia liburuetan gizonezkoak izan ohi dira nagusi, emakume izate soilagatik askok ez baitute merezitako ospea eskuratu eta euren lan, zein borrokak anonimatu iraingarrian ahaztuak gelditu baitira. Emakume hauei merezi duten lekua eman nahi izan diegu, etorkizunean belaunaldi berrien erreferente izan daitezen.

Jarraitu irakurtzen

Sorgin ehiza: mitoaren historia

Uxue Gutierrez Lorenzo / 2019-04-02 / 836 hitz

Sorginkeria delitua egotzita, 100.000 herritar inguru erre edo urkatu zituzten XV. eta XVII. mendeen bitartean munduan. Eraildakoen %80 andreak izanda, genero ikuspegitik ikertu nahi izan dute jazoera Iruñean, sorgin ehizari buruzko I. topaketa feministetan.

Jarraitu irakurtzen

Ruandako genozidioak 25 urte. testigantzak:«Jendeak ordaindu egiten zuen tiroz hil zitzaten eta ez aihotzez»

Kristina Berasain Tristan / 2019-03-17 / 2310 hitz

Ruandako gerra zibilaren eta genozidioaren bost lekukorekin elkartu da BERRIA; Euskal Herrian bizi diren bi ruandar, eta han bizi izandako hiru euskaldun. Denek eman dituzte garai hartako testigantza latzak. Matxeteen genozidioa izan zen.

Jarraitu irakurtzen

Zergatik ospatzen da martxoaren 8an emakume langileen nazioarteko eguna?

Ane Miren Etxaniz / 2019-03-08 /306 hitz

Emakume langilearen nazioarteko eguna da gaur, martxoaren 8a. Gaurko egunez, emakume eta gizonezkoen berdintasunaz gain, jendarte eredu parekide baten aldarrikapena egiten da. Egin dezagun atzera baina, eta ikusi zergatik ospatzen den gaurko egunez eta zeren omenetan.

1908an lan eskubideen alde

1908ko martxoaren 8an, 120 emakume langile erreta hil ziren New Yorkek Cotton lantegian. Dirudienez, soldata baxu eta lan baldintza txarrengatik protestan ari ziren, eta lantegi barruan egiten ari ziren itxialdia uzteko, kanpotik molotov koktelak jaurti zizkieten.

1910ean proposatu

1910ean Emakume Sozialisten Nazioarteko Konferentzia Kopenhagen bildu zenean, Clara Zetkinmilitaten komunistaren eskariz, Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna egitea proposatu zen. Zetkinen proposamena onartu zuten 17 naziotatik hurbildu ziren 100 emakume baino gehiagok.

1911an lehena

Aurreko urtean egindako proposamena onarturik, Alemania, Austria, Danimarka eta Suitzan ospatu zen lehen aldiz Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna. Martxoaren 19an izan zen orduan. Milioi bat pertsona baino gehiago bildu ziren mitin haietara. Besteak beste, emakumeentzat boto eta kargu politikoak betetzeko eskubidea eskatu zuten, lan egiteko, formakuntza profesionala eta bazterketarik ez jasateko aldarrikatu zuten bezala.

Triangleko sutea

Lehen aldarrikapen haien ostean, martxoaren 25ean, New Yorkeko Triangle fabrikan gertatu zen sutean, 146 langile, horietatik 123 emakumezko hil ziren lanean. Haietarik gehienak etorkinak ziren. Gertakari honek eragin handia izan zuen AEBtako lan legedian. Nazioarteko Emakume Langileen egunetan, behin baino gehiagotan aipatuko zen Trianglen gertaturikoa, emakumeen lan baldintza txarren salagarri.

1913 eta 1914

Errusiako emakumeek otsaileko azken igandean ospatu zuten euren eguna 1913an. Europan, martxoaren 8an bildu ziren I. mundu gerraren aurka protesta egin eta munduko gainerako emakumeei elkartasuna adierazteko.

1917ko Errusia

Gerra Handian hil ziren 2 milioi errusiarren omenez, errusiako emakumeek otsaileko azken igandea hautatu zuten “ogia eta bakea” lelopean huelga hasteko. Lau egunetara Tsarrak abdikatu egin zuen eta uneko gobernuak, martxoaren 8an, emakumezkoei botoa emateko aukera eman zien.

Martxoaren 8a

Martxoaren 8ak beste dimentsio bat hartu du azken urtetan herrialde garatuetan. Aurreko gertakari hauei egiten die, egungo arazoez gainera, gaurko egunak erreferentzia.

Hartzaren eguna Donibane-Lohitzunen

Joseba Aurkenerena / 2019-02-17 / 618 hitz

Aurten ere, eta urteroko kontuari jarraituz, otsailaren 9an, larunbatarekin, hartza, mendietako leize-zuloak utzirik, Donibane Lohizuneko karriketara etorri zitzaigun. Harekin batera ibili ziren, kalez kale eta bazterrez bazter, Lapurdiko inauteria osatzen duten gainerako pertsonaia koloretsu eta miresgarriak.

Jarraitu irakurtzen

Bizitza, borrokari emana

Iker Tubia / 2019-01-30 / 860 hitz

Pedagogian eta gizartean iraultza egiten aritu ziren Pepita eta Elisa Uriz Pi ahizpa nafarrak, XX. mendean. Pedagogia berritzaileak sartu zituzten Kataluniako hezkuntza sisteman. Frankismotik ihesi, borroka antifaxistan garrantzitsuak izan ziren Frantzian, baita aldarrikapen feministetan ere.

Jarraitu irakurtzen