Hartzaren neguloa eta euskal inauteria

Joseba Aurkenerena / 2019-02-03 / 777 hitz

Herri guztiek beren animalia  totemikoak izan dituzte, eta euskaldunon artean hartza izan da mende luzeetan mirespen eta begirunea jaso dituena. Gure arbasoen gogoan hartza zen biziaren ametsa, etengabeko gurpil ibilkaria hobekien islatzen zituena. Neguan lotan gelditzen da udaberriaren zain, Amalur berberari gertatzen zaion bezalaxe, eta hartza esnatzean lurra esnatzen zaigu. Bere loaldi eta esnatzearekin urtero errepikatzen zaigun  biziaren zikloa irudikatuz.


Jarraitu irakurtzen

Jaime Altuna, antropologoa eta ikerlaria: «Urriaren 31 ospatzeko eredu asko ditugu Euskal Herrian»

Izaro Zinkunegi Barandiaran / 2018-10-31 / 609 hitz

Heriotza eta «aro hilaren iritsiera» dituzte ardatz bihar gaueko ospakizunek, Altunak esan duenez. Aspalditik egiten dira Euskal Herrian, XX. mendetik, gutxienez; umeak dira horietako protagonista.

Jarraitu irakurtzen

Apustuen herria

Kerman Garralda Zubimendi / 2018-04-18 / 956 hitz

Jokorako tradizioa aspaldikoa da Euskal Herrian, eta oso hedatua dago. Jose Antonio Azpiazu antropologoaren ustez, ohoreari, indarrari eta ausardiari garrantzi handia ematen zaio, eta horrek pizten du dema. Kirolariek, berriz, uste dute apustuak herri kirolen pizgarri direla. Ziur dira etorkizunean zaletasunak eutsi egingo diola.

Jarraitu irakurtzen

Hamaika usadio suaren bueltan

Gaur gauean sua piztuko dute Euskal Herriko herri gehienetan, San Joan gaueko ospakizunetan. Tokian toki berezitasunak ditu usadioak, baina beti daude suarekin, urarekin edo landareekin loturik.

Jarraitu irakurtzen

Umea auzoarena ere badelako

Urtzi Urkizu / 2016-03-22 / 773 hitz

Euskal Herri osoan jaiotze erritua egiten zen antzinako garaietan. Atsolor festa eremu batzuetan XX. menderaino iritsi zen: amak, haurra izan ostean, inguruko baserrietako andreak gonbidatzen zituen arratsalde batez, haurra auzoan aurkezteko. Ohitura modernizatuta berreskuratu dute.

Jarraitu irakurtzen

Mandeuliei tulun-tulun

Maialen Belarra / 2016-02-02 / 571 hitz

“Zezenei joarea mandeuliak uxatzeko jartzen zaie. Guk ere zeregin hori dugu, baina kasu honetan mandeuliek espiritu txar guztiak irudikatzen dituzte. Joareen tulun-tuluna entzundakoan ez dira hurbiltzen ausartuko», halaxe azaldu du Egoitz Gorosterrazu iturendarrak, gosaltzen ari zen bitartean. Udaberriaren etorrera ere iragartzen dute joare hotsek. Atzo zubietarren eta aurtiztarren ttuntturroak elkartu ziren Iturenen (Nafarroa), eta gaur bisita itzuliko diete iturendarrek. Ostegunean hasi ziren inauteriak Malerreka ibarreko txoko horretan, baina atzoko eta gaurko egunak izaten dira nabarmenenak eta jendetsuenak”

Jarraitu irakurtzen

Sasi kristaua naizenekoa

Pakito Ganbelai / 2015-12-02 / 248 hitz

Urtero entzuten dugun eta entzuten jarraituko dugun bezala, Gabonak geroz eta goizago hasten dira. Nire antena telebistako iragarki bat entzutean pizten da: “Bi-bi-bizak!” Orduan ohartzen naiz badatorrela batzuek hainbeste maite eta beste batzuk hainbeste gorroto duten garaia.

Jarraitu irakurtzen