Ortografia akats hau maiz ikusi ohi dugu idazlanetan: *pasaden astean, *pasaden hilean, *pasaden egunean…
Hau da idazkera zuzena: pasa den astean, pasa den hilean, pasa den egunean…
Hau dio Euskaltzaindiaren 33. arauak: agurra egitean-eta ongi etorri! esan bedi, eta ez *ongi etorria! edo *ongi etorriak!
“Suposatu” aditza noizbehinka erabiliagatik ez da deus gertatzen, baina azken urteotan egiten den erabilera handiegia da. Ez dugu ahantzi behar beste aukera hauek ere baditugula euskaraz eta, askotan, egokiagoak direla eta hizkera aberasten dutela:
a) Suposatzen da: “pentsatzekoa da”, “pentsatzen dugu”, “uste (izaten) dugu“, “uste orokorra da“, “-(e)lakoan gaude”…
b) Suposatu … -ela: “pentsatu … -(e)la”, “demagun … -(e)la”, “eman dezagun … -(e)la”, “egin dezagun … -(e)la” …
c) Zerbaitek beste zerbait suposatzen du: dakar, eragiten du, esan nahi du…
d) Zerbaitek beste zerbaiten parte bat suposatzen du: da…
Hona hemen adibide batzuk:
? Suposatzen dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus.
? Suposa dezagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan?
? Kirurgia estetikoa egiteak dirutza gastatzea suposatzen du ezinbestean.
? Mila eta bostehun eurok asko suposatzen dute guretzat / Mila eta bostehun eurok asko suposatzen digute
? Bi mila euroko zorra dute: iazko aurrekontuaren % 10 suposatzen du horrek.
Hobe beste era honetara:
Pentsatzen dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Pentsatzekoa da ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Uste dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Ongi daudelakoan gaude, baina jakin ez dakigu deus…
Demagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan? / Eman dezagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan? /
Kirurgia estetikoa egiteak dirutza gastatzea dakar ezinbestean.
Mila eta bostehun euro asko da guretzat.
Bi mila euroko zorra dute: iazko aurrekontuaren % 10 da hori.
Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan denak daude ontzat emanda: eskerrik asko, eskerrik anitz, esker mila, mila esker, milesker.
-KE amaiera duten adizkiei atzean atzizkiren bat eransten zaienean, bukaerako -E hori bikoiztu egiten da. Adibidez:
| *Ez dut uste kontatuko lidakenik. | Ez dut uste kontatuko lidakeenik. |
| *Ezingo genuke erosi, ez genukelako dirurik izango. | Ezingo genuke erosi, ez genukeelako dirurik izango. |
| *Onartuko lukela uste dut. | Onartuko lukeela uste dut. |
| *Ez dakit ausartuko litzateken. | Ez dakit ausartuko litzatekeen. |
*Ordubatetan, *ordubatean eta *ordu batetan idazkera okerrak dira. Ordu batean da zuzena.
Data idazteko garaian, 31 zenbakiak zalantza ugari sorrarazi ohi du, 11 zenbakiak bezalaxe.
Zenbaiten ustez, <<ll>> grafia, hau da, <<l bikoitza>> ez da zuzena euskaraz. Uste okerra da hori. Hauek dira gaur egun Euskaltzaindiaren Hiztegian -ll- bilkuraz idatzita agertzen diren hitzetako batzuk: artilleria, ballet, billar, billete, bonbilla, gerrilla, gillotina, gillotinatu, kuadrilla, llama, llollo, llollobelar, pastilla, tortilla.
Hortaz, okerrak dira: *artileria, *balet, *bilar, *bilete, *bonbila, *gerrila, *gilotina, *gilotinatu, *kuadrila, *pastila, *tortila.
Inguruko erdaren eraginez-edo, ohiko akats bilakatu da hau.
Item hauen bidez, egitura zuzena eta akastuna bereizten ahaleginduko gara.
Zalantzarik baduzu, jarraitu mezua irakurtzen.
Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan sarrera hau dator:
Hortaz, euskara batuan *urtebete bat okerra da beti; horren ordez, urtebete erabili behar da.