Ikasturte hasieran askotan irakurtzen eta entzuten ditugu honako hauek eta antzekoak:
-*Ongi etorria ikastetxera!
-*Ongi etorriak ikasturte berrira!
“Ongi etorria” eta “Ongi etorriak” esapideak okerrak dira bi esaldi horietan.
Honako hau dio hitzez hitz Euskaltzaindiaren 33. arauak: agurra egitean-eta ongi etorri! esan bedi, eta ez *ongi etorria! edo *ongi etorriak!
Horren arabera, Ongi etorri ikastetxera! eta Ongi etorri ikasturte berrira! dira erabilera zuzenak.
Okerra da hor *BIDEGURUTZE
BIDEGURUTZEA jarri beharko luke zuzena izateko.
Bide-seinaleetan, errotuluetan… artikulua erantsi behar zaio hitzari amaieran.
Blog honetan bertan beste hiru sarrera ditugu akats hau azaleratzeko. Honatx hirurak, estekaturik:
Zenbait hiztunek ohitura handia dute komuneko eremua, komuneko erabakia, komuneko helburua, komuneko interesa, komuneko ondarea, komuneko sistema eta antzekoak erabiltzeko, beste hauek erabili beharrean: eremu komuna, erabaki komuna, helburu komuna, interes komuna, ondare komuna, sistema komuna.
OKERRAK: *laburmetraia, *luzemetraia
ZUZENAK: film labur, film luze
Euskara Batuaren Eskuliburuan datorrenez, *laburmetraia eta *luzemetraia hitzak ez dira zuzenak. Horien ordez, film labur eta film luze erabiliko ditugu. Honatx azalpena:
Hona hemen Internet sarean aurkituriko akats batzuk:
-*Euskal Zinemaren Astean luzemetraia onenaren saria jaso du.
-* Diruz lagundutako zortzi proiektu luzemetraiak dira.
-*Laburmetraia bat osatu dute Indiako Rama eta Sita kondairari buruz.
– *”Pilota Girls” laburmetraiaren emanaldia izango da urtarrilaren 12an.
Honela beharko lukete zuzenak izateko:
-Euskal Zinemaren Astean film luze onenaren saria jaso du.
-Diruz lagundutako zortzi proiektu film luzeak dira.
–Film labur bat osatu dute Indiako Rama eta Sita kondairari buruz.
-“Pilota Girls” film laburraren emanaldia izango da urtarrilaren 12an.
Jarraitu irakurtzen
Hau dio Euskaltzaindiaren 33. arauak: agurra egitean-eta ongi etorri! esan bedi, eta ez *ongi etorria! edo *ongi etorriak!
Zuzenak: hitz egin ahal dut?, lagundu ahal didazue?, zerbait jan ahal dugu?… edo hitz egiten ahal dut?, laguntzen ahal didazue?, zerbait jaten ahal dugu?… edo hitz egiten dezaket?, lagundu diezadakezue?, zerbait dezakegu?…
Gero eta gehiagotan entzuten ditugu izenburuko esaldien hurrenkera duten perpausak; hau da, ahal + aditza ordenan osatuak. Gaztelaniaren eraginez gertatzen da hori, poder + aditza baita ohiko ordena hizkuntza horretan eta ordena hori kalkatzen du zenbaitek.
Euskaraz, ordea, salbuespenak salbuespen, hauxe da esaldi mota honen ohiko ordena: aditza + ahal.
Gai honi lotuta, ikus ondoko bi esteka hauetan datorrena:
OKERRAK: *”Etortzea bera!”, *”Egitea Anek!”, *”Esatea egia denek!”…
ZUZENAK: “Etor dadila bera!”, “Egin dezala Anek!”, “Esan dezatela egia denek!”…
Gaztelaniaren eraginez-edo, hiztun askok gogo hitza pluralean erabiltzeko joera dute. Gaztelaniaz, gehienetan ganas erabili ohi denez —pluralean, alegia—, hiztun horiek euskaraz ere plurala baliatzen dute singularra erabili beharrean.
Hona hemen Internet sarean topaturiko akats batzuk:
Modu honetan behar dute:
OHARRA. Beste kontu bat da gogoak eman esapidea. Adibidez: Gogoak ematen badit egingo dut, bestela ez / Gogoak ematen diona egiten ohituta dago / Ezin duzu beti gogoak ematen dizuna egin!