Pello A. Zuazo / 2016-02-25 / 410 hitz
Kontsumoarekin lotuta dago indarkeria matxista, eta, gainera, abagune horretan bortizkeria naturalizatuta eta barneratuta dago. Hala ondorioztatu du Setem gobernuz kanpoko erakundeak aurkeztutako Indarkeria kontsumitzen dugu? izeneko txostenak. Indarkeria matxisten eta kontsumo arruntaren artean zein harreman dagoen ikertu dute; bortizkeriok normaltzat jotzen direla azpimarratu du Iratxe Arteagoitiak, txostenaren egileetako batek: «Oharkabean pasatzen dira, eta zaila da horiek antzematea».
Hala, baieztapen hori frogatzen duten hainbat datu bildu dituzte ikerketan. Adibidez, emakumeen %42k aitortu dute itxura fisikoarekin lotutako indarkeria psikologikoa jasaten dutela. Eta arazoa handiagoa da emakumerik gazteenen artean; izan ere, %28k maila nabarmenean jasaten dute bortizkeria hori. Bestelako datu deigarririk ere aurki daiteke azterlanean: andreen %66,4k arriskua nabaritu dute bakarka, gauez eta kalean ibiltzean, eta %59k benetako beldurra sentitu dute.
Datuak emateaz gain, hausnarketa ere egin du Setemek, kontsumo kontzientea, arduratsua eta eraldatzailea bultzatu nahian. Gidaliburu didaktikoa ere egin dute, indarkeria matxistarik gabeko eta genero berdintasunean oinarritutako kontsumo gomendioak emateko asmoz.
Arteagagoitiak azaldu duenez, indarkeria matxista zuzenekoa, egiturazkoa edota sinbolikoa izan daiteke, baina hiru alderdiok lotuta daude. «Egiturazko indarkeria eta indarkeria sinbolikoa dira indarkeria zuzenaren oinarria». Bortizkeriak kontsumoarekin duen lotura aztertzeko, bi esparru horietan zentratu dute ikerlana. Hiru arlo aztertu ditu txostenak: hona hemen ondorio nagusiak:
ETXEKO ESPARRUA
Emakumeen %64k adierazi dutenez, etxea garbitzeko eta elikaduraz arduratzeko lan guztiez eurak bakarrik arduratzen dira; soilik gizonen %28,5 daude egoera horretan. Hein batean, «publizitate sistemari» egotzi dio txostenak: andreak erosketen eta etxeko lanen arduradun gisa agertzen diren neurrian, genero rolak eta sexuaren araberako lan banaketa areagotzen dira.
Modu berean, emakumeen %55 gehiago arduratzen dira etxeko beste kideez euren buruez baino. Kasu askotan, gainera, lanaldi hirukoitzak —lana, etxea eta familia— eskatzen dien energiaren ondorioz, andreek «estres, neke eta ondoez handia» dute. Azterlanak gogoratu du gizartean ez dela aintzat hartzen familiaren inguruko betebeharrez arduratzea: emakumeen %28 «frustratuta» daude horregatik.
PRODUKTU ESTETIKOAK
Emakumeen %42k itxura fisikoarekin erlazionatutako indarkeria psikologikoa jasaten dute. Produktu estetikoen inguruko usteekin lotu du ikerlanak: norbere buruarekin hobeto eta seguruago sentitzeko baliabidetzat jotzen dira, edota lan hobea edo bikotekidea aurkitzeko aukera gehiago izateko tresnatzat. Gazteenen artean, estetikaren loturiko indarkeria ertaina edo handia jasaten dute %28k.
HIRIETAKO MUGIKORTASUNA
Hirietako mugikortasunari eta bizimoldeei behatuz gero, emakumeek aisialdirako eta jarduera pertsonaletarako denbora gutxiago daukatela hauteman dute datuek. Andreen %34k baino ez dute erabiltzen autoa lekualdatzeko —gizonen %60k—. Gainera, emakumeen %66k arriskua nabaritu dute bakarka, gauez eta kalean ibili direnean, eta %59k benetako beldurra sentitu dute. Areago: andreen herenei iruzkin lizunen bidez eraso diete inoiz, eta, ondorioz, lekualdatzeko ohiturak aldatu dituzte ahozko erasoak, eraso fisikoak eta sexualak jasateko beldurragatik.