Mezu, ohar, gutun eta abarretan, ez da zuzena despeditzeko *agurtzen naiz, *agurrak edo *agur bat erabiltzea . Gaztelaniako me despido, saludos eta un saludo esapideen kalkoak dira hurrenez hurren.
Hona hemen, adibide zuzen batzuk “agur” hitzean oinarrituak:
Azken aldi honetan behin baino gehiagotan tokatu zait erraztu hitza gaztelaniako facilitar hitzaren kalko moduan erabilita entzutea edo irakurtzea. Hona hemen, Internet sarean PDF batean topatutako akatsaren argazkia:
Hiztun askok bikote hitza erabiltzen dute bikotekide edo bikote-lagun hitzen adierarekin. Okerra da erabilera hori. Bikote hitzaren esanahia parea da, eta bikotekide eta bikote-lagun hitzena, berriz, pare bateko kideetako bat.
Honatx Interneten topaturiko oker batzuk:
Zuzenak izateko, honela behar zuten:
Gero eta maizago entzuten eta irakurtzen ditugu izenburuko esaldiaren antzekoak. Erdararen eraginez sortutako kalko sintaktiko okerrak dira. Hona hemen, Interneten topatutako zenbait adibide:
Beste modu honetan behar dute zuzenak izateko:
Ez ahaztu testuinguru bakar batean ere ez dela zuzena -(e)laz egitura.
Hau dio Euskaltzaindiaren 33. arauak: agurra egitean-eta ongi etorri! esan bedi, eta ez *ongi etorria! edo *ongi etorriak!
“Suposatu” aditza noizbehinka erabiliagatik ez da deus gertatzen, baina azken urteotan egiten den erabilera handiegia da. Ez dugu ahantzi behar beste aukera hauek ere baditugula euskaraz eta, askotan, egokiagoak direla eta hizkera aberasten dutela:
a) Suposatzen da: “pentsatzekoa da”, “pentsatzen dugu”, “uste (izaten) dugu“, “uste orokorra da“, “-(e)lakoan gaude”…
b) Suposatu … -ela: “pentsatu … -(e)la”, “demagun … -(e)la”, “eman dezagun … -(e)la”, “egin dezagun … -(e)la” …
c) Zerbaitek beste zerbait suposatzen du: dakar, eragiten du, esan nahi du…
d) Zerbaitek beste zerbaiten parte bat suposatzen du: da…
Hona hemen adibide batzuk:
? Suposatzen dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus.
? Suposa dezagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan?
? Kirurgia estetikoa egiteak dirutza gastatzea suposatzen du ezinbestean.
? Mila eta bostehun eurok asko suposatzen dute guretzat / Mila eta bostehun eurok asko suposatzen digute
? Bi mila euroko zorra dute: iazko aurrekontuaren % 10 suposatzen du horrek.
Hobe beste era honetara:
Pentsatzen dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Pentsatzekoa da ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Uste dugu ongi daudela, baina jakin ez dakigu deus / Ongi daudelakoan gaude, baina jakin ez dakigu deus…
Demagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan? / Eman dezagun ez duela azterketa gainditzen. Zer egingo du orduan? /
Kirurgia estetikoa egiteak dirutza gastatzea dakar ezinbestean.
Mila eta bostehun euro asko da guretzat.
Bi mila euroko zorra dute: iazko aurrekontuaren % 10 da hori.
Inguruko erdaren eraginez-edo, ohiko akats bilakatu da hau.
Item hauen bidez, egitura zuzena eta akastuna bereizten ahaleginduko gara.
Zalantzarik baduzu, jarraitu mezua irakurtzen.
Euskaraz, testuinguru bakar batean ere ez da zuzena -laren egitura. Hortaz, susmoa bakarrik ez, ziurtasun osoa izan behar dugu. Esaldi hau eta hau bezalakoak erabat okerrak dira: *Egitura hau okerra delaren susmoa dut.
Hiru aukera hauek behintzat baditugu esaldi hori zuzen emateko:
a) Egitura hau okerra den susmoa dut.
b) Egitura hau okerra delako susmoa dut.
c) Susmoa dut egitura hau okerra dela.
Gaztelaniaren eraginez-edo, maiz entzun edota irakurri izan ditugu esaldi honen antzekoak:
*Eskualdeko artea, literatura, historia, etnografia eta abar luze bat landu ditugu ikastaroan.
Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan sarrera hau dator “abar” hitzaren azpian:
eta abar (eta abar luze bat kalko desegokia da; erabil horren ordez eta abar, eta abar)
