Kategoriaren artxiboa: Zuzentzeko bideak

Hizkuntza akatsak zuzentzen eta, oro har, hizkuntza gaitasuna hobetzen laguntzeko materialak, guneak, ariketak, etab.

“Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak”

Patxi Petrirenaren liburu honek zuzentasunari eta egokitasunari begiratzen dio batik bat. Hona hemen liburuaren sarreratik hartutako zatitxo bat:

“Zabala da morfosintaxia. Zabala eta bizia. Izan ere, egunero sortzen eta agertzen dira premia eta erabilera berriak, eta hiztunen joerak ere aldatuz doaz ezinbestean. Horregatik ondu da lan hau, kontsulta-iturri bat izateko —ez bakarra eta erabakigarriena, jakina, honen gainetik baitaude betiere Euskaltzaindiaren arau-gomendioak—, eta ikasmaterialgintzako lantaldeentzat eta argitaletxeetako zuzentzaile-orraztaileentzat bateragune izateko, noski. Ez ziren jasoko ikasliburugintzan ageri diren akats eta zalantza-kasu guztiak, ezta hurrik eman ere, ezinezkoa baita hori, baina zinez saiatu gara jaso direnek oinarri ziurra izan dezaten bermatzen”.

Interneten eskuragarri dugu Morfosintaxiaren inguruko zalantzak eta argibideak.

 

Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak

Joxe Ramon Etxebarriak gidaturik, mintegi-lanean osatu zuten liburu interesgarri hau.  Zientzia eta teknika alorretan euskararen estandarizazioa lortzeko ia-ia ezinbesteko urratsa dela esango nuke. Zientziaren eta teknikaren irakaskuntzaren hasierako mailei begira egina da, hau da, Lehen Hezkuntza eta Bigarren Hezkuntzari begira.

Zientzia eta teknikako euskara arautzeko gomendioak

KONTUAN IZAN!! Akatsak zuzentzen

KontuanIzan1Paperean 2000. urtean argitaratu bazuten ere, lan honek ez du gaurkotasunik galdu batere.

Bereziki haur eta gaztetxoen artean indarra hartzen ari diren hainbat akatsen inguruan arreta jartzea eta euskararen zuzentasuna zaintzerakoan KONTUAN IZATEA da Pako Eizagirrek sortutako material honen asmo nagusia. Akatsen zerrenda egiteaz gain, ordain egokiak ere eskaintzen ditu; dena oso modu argian, gainera.

Gaur egun Internet sarean daukagu eskuragarri, besteak beste www.aittu.com webgune interesgarri eta aberatsean. Paperean argitaratu zutenean, akatsen zerrenda eta ordainak eman zituzten argitalpenean. Interneten, ordea, zerrenda hura osatzeaz gain ariketa interaktiboak ere txertatu dituzte. Zure interesekoa izan daitekeela pentsatzen baduzu, sar zaitez aipatutako webgunean eta jaitsi bai “azalpenak” izeneko atala bai “ariketak” izeneko biak.

 

 

Euskaltzaindiaren webgunea


Ezinbesteko kontsulta iturria dugu hau. Euskaltzaindiak hainbat zerbitzu eta material jarri ditu denondako eskuragarri bere webgunean: www.euskaltzaindia.net. Post honetan batzuen berri soilik emanen dugu, luzeegi joko baitu bestela: Arau eta gomendioak, Hiztegi Batua, Jagonet kontsulta zerbitzua, Onomastika (izendegiak), Literatura terminoen hiztegia. Ezagutzen ez badituzue, animatu eta proba itzazue.

Jarraitu irakurtzen

Euskaltzaindiaren arauak: “Araugintza”

EIBZren webgunean, Baliabideak atalaren barnean, Araugintza izeneko argitalpena daukagu.

Hainbat urtetan Euskaltzaindiaren Araugintza I eta Araugintza II ikastaroak antolatu ditugu EIBZn, eta bi ikastaro horien bilduma da material hau, Interneterako egokitua jakina.

araugintza I Araugintza I                                                          araugintza II Araugintza II

Jarraitu irakurtzen

XUXENweb

XUXENweb: Xuxen zuzentzaile ortografikoa sarean

Euskaldunok, beste hizkuntza guztietako hiztunek bezalaxe, akatsak egiten ditugu hizkuntza erabiltzen dugunean. Batzuk ezjakintasunagatik egiten ditugu, beste batzuk utzikeriagatik, beste batzuk lapsus hutsak izaten dira —tekleatzean egindako okerrak, esate baterako— …

Idatzi behar dugunean, Xuxen zuzentzaile ortografikoak asko erraztu ahal digu lana.

 

Hona hemen sarri samar egiten diren akatsetako batzuk, eta Xuxen zuzentzaileak detektatzen eta nabarmentzen dituenak:

a) Tekleatzean egiten diren akatsak: goazeb, zerta

b) Ortografia akatsak: auek, biar, zihur, keskatu

c) Deklinabide akats batzuk: alabeei, lanarik

d) Euskaltzaindiak euskara baturako baztertu dituen hitzak: isladatu, euskera, gusto

Akats horiek Xuxenek gorriz azpimarratzen edo nabarmentzen ditu. Ordenagailuan instalatua baldin badugu, laguntza handia izango dugu idazten ari garen bitartean. Instalatua ez badugu, ordea, Xuxenek Internet sarean ere eskaintzen du zerbitzu hori: XUXENweb.

Adierazgarria delakoan, adibide gisa, hitzez hitz ekarri nahi izan dut hona Kazetaritzako irakasle den Eneko Bidegainek “31 eskutik” blogean argitaratu zuen Zuzentzailea MAC eta DOCS-en postean dioena: “Ikasleei garbi erran diet ez dudala onartuko Xuxenek pasatzen utziko ez lituzkeen hutsez betetako idazlanik. Kazetari batek ez dezake artikulurik bukatutzat jo Xuxen pasa gabe. Idazle bati ere komeni zaio zuzentzaile ortografikoaren laguntzarekin lan egitea, argitaletxeari zuzenketen fasean alferrikako lana aurrezteko eta argitaletxeko zuzentzailearen lana zuzenketa sakonago eta zorrotzagora bideratzeko” .

Euskaraz zuzen idatzi nahi duen edonori komeni zaio Xuxen erabiltzea, batik bat bere idazkiek erabilera publikoa izan behar badute; beraz, irakasleoi ere komeni zaigu, jakina. Xuxenek ez du dena zuzentzen, ortografia zuzentzen du bakarrik, baina asko da hori!

Alabaina, Xuxen erabiliagatik, argi izan behar dugu goitik behera berrikusi behar dugula idatzitakoa. Gure begiek, edo beste norbaiten begiek, beti berrikusi behar dute testua. Xuxenendako zuzen-zuzenak dira bai NAIZ eta bai NAHIZ, bai ALA eta bai HALA, baina okerreko tokian jarriz gero, akats handiak eginen ditugu Xuxen ohartu gabe: *Xuxen erabili dugu; ala ere, akatsak daude. Xuxen ez da akatsez jabetu, eta ni jabetuko ote nahiz esaldia berrikustean?