Hilabeteen izenak minuskula edo letra xehez idazten dira: urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, ekaina, uztaila, abuztua, iraila, urria, azaroa, abendua; eta ez maiuskulaz: *Urtarrila, *Otsaila, *Martxoa, *Apirila, *Maiatza, *Ekaina, *Uztaila, *Abuztua, *Iraila, *Urria, *Azaroa, *Abendua.
Zer moduz Mikel? / Zer moduz, Mikel?
Bi esaldi hauek, itxuraz oso antzekoak badira ere, esanahiari dagokionez zeharo ezberdinak dira:
- Zer moduz Mikel?
- Zer moduz, Mikel?
Ikus dezagun bien arteko aldea hiru item hauen bidez:
1. Nori idatziko zenioke “Zer moduz Mikel?” esaldia?
a) Zure lagun Mikeli, gutunaren hasieran.
b) Beste lagun bati, Mikelez galdetzeko.
2. Noiz idatziko zenuke “Zer moduz, Mikel?” esaldia?
a) Mikeli gutuna idaztean, hasierako agur moduan.
b) Mikel ez den beste bati, Mikeli buruz galdetu nahi diozunean.
3. Mikeli mezu bat idaztean, zein erabiliko zenuke?
a) Zer moduz Mikel?
b) Zer moduz, Mikel?
Erantzunak argi ez badituzu, jarrai ezazu posta irakurtzen.
Okerra: *etabar
Oker idatzita dago *etabar. Idazkera zuzenak bi hauek dira: etab. (laburdura), eta abar (osorik). Jarraitu irakurtzen
KONTUAN IZAN!! Akatsak zuzentzen
Paperean 2000. urtean argitaratu bazuten ere, lan honek ez du gaurkotasunik galdu batere.
Bereziki haur eta gaztetxoen artean indarra hartzen ari diren hainbat akatsen inguruan arreta jartzea eta euskararen zuzentasuna zaintzerakoan KONTUAN IZATEA da Pako Eizagirrek sortutako material honen asmo nagusia. Akatsen zerrenda egiteaz gain, ordain egokiak ere eskaintzen ditu; dena oso modu argian, gainera.
Gaur egun Internet sarean daukagu eskuragarri, besteak beste www.aittu.com webgune interesgarri eta aberatsean. Paperean argitaratu zutenean, akatsen zerrenda eta ordainak eman zituzten argitalpenean. Interneten, ordea, zerrenda hura osatzeaz gain ariketa interaktiboak ere txertatu dituzte. Zure interesekoa izan daitekeela pentsatzen baduzu, sar zaitez aipatutako webgunean eta jaitsi bai “azalpenak” izeneko atala bai “ariketak” izeneko biak.
Okerra: *ordenean
Ordena da hitza, eta ez *orden; hau da, -a itsatsia du. Beraz, ordenan da forma zuzena, eta ez hain hedatua dagoen *ordenean.
Okerrak: *ah!, *eh!, *oh!
Interjekzio hauek euskaraz honela idatzi behar dira: a!, e!, o! Euskaltzaindiak beste idazkera hauek ez ditu jaso Hiztegian: ah!, eh!, oh!
Hiru euroko gozokiak / hiru euroren gozokiak
Itxuraz antzekoak izan arren, ezberdinak dira esanahiari dagokionez.
Item hauen bidez saiatuko gara bi sintagma hauen arteko aldea ikusten.
1. “Hiru euro balio du gozoki bakoitzak”. Bietako zeinek adierazten du ideia hau?
a) Hiru euroko gozokiak
b) Hiru euroren gozokiak
2. “Hiru euroren truke eros daitekeen gozoki kopurua”. Bi sintagmetako zeinek adierazten du ideia hau?
a) Hiru euroko gozokiak
b) Hiru euroren gozokiak
3. Gasolindegira joan eta berrogei euroren truke eros dezakedan adina gasolio nahi dut. Nola eskatuko diot zerbitzariari?
a) Berrogei euroko gasolioa, mesedez.
b) Berrogei euroren gasolioa, mesedez.
Argi ez baduzu zein diren erantzun zuzenak, jarrai ezazu posta irakurtzen.
Okerra: *gehien bat
“Batez ere, batik bat, bereziki…” esan nahi du gehienbat hitzak, eta loturik idazten da. Ez da zuzena bereiz idaztea: *gehien bat.
Okerra: *egitura hau okerra delaren susmoa dut.
Euskaraz, testuinguru bakar batean ere ez da zuzena -laren egitura. Hortaz, susmoa bakarrik ez, ziurtasun osoa izan behar dugu. Esaldi hau eta hau bezalakoak erabat okerrak dira: *Egitura hau okerra delaren susmoa dut.
Hiru aukera hauek behintzat baditugu esaldi hori zuzen emateko:
a) Egitura hau okerra den susmoa dut.
b) Egitura hau okerra delako susmoa dut.
c) Susmoa dut egitura hau okerra dela.
“des-” eta “ez-” aurrizkiak: desberdin, ezberdin…
Uste okerra da desberdin, desberdindu eta desberdintasun baino egokiagoak direla ezberdin, ezberdindu eta ezberdintasun. Sei hitzak daude jasota eta ontzat emanda Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan. Hona hemen sarrerak: