“Batez ere, batik bat, bereziki…” esan nahi du gehienbat hitzak, eta loturik idazten da. Ez da zuzena bereiz idaztea: *gehien bat.
Okerra: *egitura hau okerra delaren susmoa dut.
Euskaraz, testuinguru bakar batean ere ez da zuzena -laren egitura. Hortaz, susmoa bakarrik ez, ziurtasun osoa izan behar dugu. Esaldi hau eta hau bezalakoak erabat okerrak dira: *Egitura hau okerra delaren susmoa dut.
Hiru aukera hauek behintzat baditugu esaldi hori zuzen emateko:
a) Egitura hau okerra den susmoa dut.
b) Egitura hau okerra delako susmoa dut.
c) Susmoa dut egitura hau okerra dela.
“des-” eta “ez-” aurrizkiak: desberdin, ezberdin…
Uste okerra da desberdin, desberdindu eta desberdintasun baino egokiagoak direla ezberdin, ezberdindu eta ezberdintasun. Sei hitzak daude jasota eta ontzat emanda Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan. Hona hemen sarrerak:
Bi koloreko loreak / bi koloretako loreak
Begiratu batean oso antzekoak badira ere, esanahiari dagokionez oso ezberdinak dira bi sintagma hauek. Ikus dezagun aldea argazki bidez. Zein argazkiri dagokio bi koloreko loreak eta zeini bi koloretako loreak?
Erantzuna argi ikusten ez baduzu, jarraitu mezua irakurtzen.
Okerrak: *seirehun, *zazpirehun…
Euskaltzaindiak seiehun, zazpiehun, zortziehun eta bederatziehun eman ditu ontzat euskara baturako Zenbakien idazkeraz arauan, eta ez *seirehun, *zazpirehun, *zortzirehun, *bederatzirehun.
Okerrak: *bitxikeri,*tontakeri,*erokeri…
-keria da atzizkia, eta ez *-keri. Hortaz, okerrak dira *bitxikeri, *txikikeri,*tontakeri, *erokeri… bezalakoak. Zuzenak “-a itsatsia” dutenak dira: bitxikeria, txikikeria, tontakeria, erokeria…
Okerrak: *europear, *indoeuropear
Gaizki osatuta dago *europear hitza. Europa hitzetik datorrenez, europar da forma zuzena. Bide beretik: indoeuropar, eta ez *indoeuropear.
Okerrak: *irtetzen, *irtetzea, *irtetzeko…
Esaldi hauek ez dira zuzenak:
- *Lau eta erdietan irtetzen gara eskolatik.
- *Kostako zaigu krisialdi honetatik irtetzea.
- *Kalera irtetzeko deia egin dute gizarte eragileek.
Honela behar dute zuzenak izateko:
- Lau eta erdietan irteten gara eskolatik.
- Kostako zaigu krisialdi honetatik irtetea.
- Kalera irteteko deia egin dute gizarte eragileek.
Okerra: *kokotaraino
*Kokotaraino nago edo *kokotaraino naukate bezalakoak ez dira zuzenak. Kokote da hitza eta ez *kokota. Hortaz: kokoteraino nago, kokoteraino naukate.
Euskaltzaindiaren webgunea
Ezinbesteko kontsulta iturria dugu hau. Euskaltzaindiak hainbat zerbitzu eta material jarri ditu denondako eskuragarri bere webgunean: www.euskaltzaindia.net. Post honetan batzuen berri soilik emanen dugu, luzeegi joko baitu bestela: Arau eta gomendioak, Hiztegi Batua, Jagonet kontsulta zerbitzua, Onomastika (izendegiak), Literatura terminoen hiztegia. Ezagutzen ez badituzue, animatu eta proba itzazue.


