Okerrak: *egositak, *zuzendutak, *erabilitak, *itxitak, *lotsatutak…

Utzi erantzuna

Testuinguru bakar batean ere ez dira zuzenak izango sarrera honen izenburuko formak zein horien parekoak.

Zuzenak: egosita, zuzenduta, erabilita, itxita, lotsatuta…

Horiek guztiak adberbioak dira eta forma aldetik aldagaitzak. Hortaz, forma bera erabili behar da bai singularrean bai pluralean:

  • JokalariA nekatuTA dago.
  • JokalariAK nekatuTA daude. (Inoiz ez *nekatuTAK)

OHARRA. Beste forma hauek ere zuzenak dira:

  • JokalariA nekatuA dago.
  • JokalariA nekatuRIK dago.
  • JokalariAK nekatuAK daude.
  • JokalariAK nekatuRIK daude.

Jarraitu irakurtzen →

Desberdinak: “ez ezik” eta “izan ezik”

Utzi erantzuna

ez ezik_ezik

Zer esan nahi du “ez ezik” lokailuak euskaraz? Hona hemen Elhuyar Hiztegian datorren sarrera: ez ezik

Euskaltzaindiaren Hiztegian, berriz, hau dator:

ez ezik Ez bakarrik. (ere hitza behar du eskuineko perpausean). Bere izena ez ezik, familia guztiarena ere lohitzen ari zen: bere izenaz gainera familiarena ere lohitzen ari zen. Aitortu gabe utzi zuen bekatua ez ezik, aitortuak ere berriro esan beharko ditu. Ezkontzak biziera ez ezik, bizilekua ere aldarazi zion. Hotzildu zen poliki-poliki, epeldu gero eta azkenik, hoztu ez ezik, baita izoztu ere.

Honen guztiaren arabera, seinale honetan ez datoz bat euskarazko “Bizilagunak ez ezik” eta gaztelaniazko “Excepto residentes” horiek. Kontrako esanahia dute:

  • “Bizilagunak ez ezik“: bai bizilagunak bai gainerakoak
  • “Excepto residentes“: bizilagunak izan ezik

 

 

Zuzenak: “eskuinera” eta “eskuinetara” zein “ezkerrera” eta “ezkerretara”

Utzi erantzuna

Euskara batuan zuzenak dira eskuinera eta eskuinetara zein  ezkerrera eta ezkerretara formak.

Hona hemen Ereduzko Prosa Gaur corpusetik hartutako adibide batzuk:

  • Makina hori hiru eratara mugitzen zen: aurrera, ezkerrera eta eskuinera.
  • Zuk eskuinera jotzen baduzu, ni ezkerrera joango naiz.
  • Zure etxetik irtenda, ezkerretara ala eskuinetara?
  • Epailearen eskuinetara zeuden zinpeko bederatziak, eta ezkerretara fiskala eta lau abokatuak.

Oharrak. Euskaltzaindiaren Hiztegi batuan ohar hauek datoz gai honen inguruan:

Okerra: *Aurrez aurretik eskerrak emanez

Utzi erantzuna

Okerra da zenbait gutun edo mezuren amaieran idatzirik ikusten den *Aurrez aurretik eskerrak emanez… formula. Beste modu honetan behar du: Aldez aurretik eskerrak emanez…

Honatx Internet sarean topaturiko oker batzuk:

  • *Aurrez aurretik eskerrak emanez, agur bero bat.
  • *Aurrez aurretik eskerrak emanez, agurtzen zaituztet.

Zuzenak izateko, honela behar dute:

  • Aldez aurretik eskerrak emanez, agur bero bat.
  • Aldez aurretik eskerrak emanez agurtzen zaituztet.

Jarraitu irakurtzen →

Ezberdinak: beste egunean / beste egun batean

Utzi erantzuna

Zenbait hiztunek “beste egunean” esapidea soilik erabili ohi dute bizpahiru esanahitarako, ohartu gabe erabilera okerra dela hori. Esanahi bakarra du “beste egunean” esapideak. Ohartarazi nahi dugu bi gauza direla “beste egunean” eta “beste egun batean“.

Ikus dezagun bien arteko aldea bi item hauek baliatuta:

[gravityform id=”6″ title=”true” description=”true”]

Jarraitu irakurtzen →

Okerra: *maiatzaren 1an / Zuzena: maiatzaren 1ean

Utzi erantzuna

Bihar maiatzaren bata izango da eta, horren harira, honatx Interneten aurkitutako zenbait oker:

  • *Maiatzaren 1an feministok kalean izango gara!
  • *Maiatzaren 1an Baionan egin ziren ekimenen bideoa.

  • *Zubi hontako ordutegia honako hau da: Maiatzaren 1an ostirala,  2an larunbata, eta 3an igandea: goizeko 10:30etatik 15:00tara

Honela behar zuten zuzenak izateko:

  • Maiatzaren 1ean feministok kalean izango gara!
  • Maiatzaren 1ean Baionan egin ziren ekimenen bideoa.
  • Zubi honetako ordutegia honako hau da: maiatzaren 1ean —ostirala—,  2an —larunbata—, eta 3an —igandea—: goizeko 10:30etik 15:00etara.

 

 

“gidoi” ez da “marra” eta “marratxo” hitzen sinonimoa

Utzi erantzuna

Zenbait hiztunek gidoi hitza erabiltzen dute marra edo marratxo esan nahi dutenean. Erabilera okerra da hori.

Euskaraz, gidoi hitzak hau esan nahi du: irratiko edo telebistako saio baten edo film baten akzio edo garapeneko elementuak (elkarrizketak, musika, planoak etab.) zehazturik azaltzen diren testua. Gaztelaniazko guión hitzaren ordaina da, alegia.

Euskaltzaindiaren Hiztegian zein Elhuyar hiztegian  Heg. marka ezarri diote; hau da, hegoaldeko berbatzat hartu dute:

Ikus EBEn eman duten azalpena: GIDOI.

Desberdinak: “ordenagailua apurtu” eta “ordenagailua hondatu”

Utzi erantzuna

Zenbait hiztunek ez dute “hondatu” edo “matxuratu” erabiltzeko ohiturarik, eta horien ordez “apurtu”, “hautsi” edo “puskatu” aditzak erabili ohi dituzte. Ez dira, ordea, sinonimoak. Ikus dezagun, bi adibide hauen bitartez, zein den aldea:

1. Ordenagailua apurtu zitzaigunetik, tableta erabiltzen dugu informazioa bilatzeko.

2. Ordenagailua matxuratu zitzaigunetik, tableta erabiltzen dugu informazioa bilatzeko.

Lehendabiziko adibidean esaten ari gara ordenagailua hautsi egin zitzaigula, zenbait zatitan puskatu zela, istripu edota kolpe baten ondorioz esate baterako. Beste kontu bat da, ordea, ordenagailuak matxura bat izatea nahiz eta puska edo zatietan hautsita egon ez. Ideia hori adierazteko, bigarren adibideaz baliatuko gara, eta testuinguru horretan ez litzateke zuzena “apurtu” erabiltzea.

Besteak beste modu hauetan adieraz daitezke bi adiera ezberdin horiek:

1. Ordenagailua apurtu zaigu = Ordenagailua puskatu zaigu = Ordenagailua hautsi zaigu…

2. Ordenagailua hondatu zaigu = Ordenagailua matxuratu zaigu = Ordenagailuak matxura du…