Kategoriaren artxiboa: Okerrak

EZ EZIK (“ere” hitza behar du eskuineko perpausean)

Utzi erantzuna

Lehenengo juntagaiaren gibelean EZ EZIK eta bigarrenarenean ERE gehituz eratzen da esapide hau. Halaxe dio Euskaltzaindiak bere hiztegian:

ez ezik Ez bakarrik. (ere hitza behar du eskuineko perpausean). Bere izena ez ezik, familia guztiarena ere lohitzen ari zen: bere izenaz gainera familiarena ere lohitzen ari zen. Aitortu gabe utzi zuen bekatua ez ezik, aitortuak ere berriro esan beharko ditu. Ezkontzak biziera ez ezik, bizilekua ere aldarazi zion. Hotzildu zen poliki-poliki, epeldu gero eta azkenik, hoztu ez ezik, baita izoztu ere.

Bigarren juntagaiari dagokionez, esan beharra dago gehienetan ere erabili ohi den arren badirela beste aldaera batzuk ere, esate baterako: baita… ere, ere bai.

Hona hemen Internet sarean topaturiko adibide batzuk:

  • Mutrikun ez ezik, Pasaian ere ekologistak aurka

  • Pazko astelehena ez ezik, igandea ere bai

  • Iñaki Artola ez ezik, Abel Barriola ere itzuliko da lehiara asteburu honetan

  • Jasotzen dugun arreta goiztiarrak haurrari ez ezik, familiari ere laguntzen dio

  • Herritarrek ez ezik, bisitariek ere erosten dituzte.
  • Biziegokitasunari buruzko araudiak baldintzak ezartzen ditu, fatxadetako baoetarako ez ezik, baita terraza irekietatik kanpora ematen duten baoetarako ere

Okerrak: *ahal dut hitz egin?, *ahal didazue lagundu?, *ahal dugu zerbait jan?…

Utzi erantzuna

Zuzenak:  hitz egin ahal dut?, lagundu ahal didazue?, zerbait jan ahal dugu?… edo hitz egiten ahal dut?, laguntzen ahal didazue?, zerbait jaten ahal dugu?… edo hitz egiten dezaket?, lagundu diezadakezue?, zerbait dezakegu?…

Gero eta gehiagotan entzuten ditugu izenburuko esaldien hurrenkera duten perpausak;  hau da,  ahal + aditza ordenan osatuak. Gaztelaniaren eraginez gertatzen da hori, poder + aditza baita ohiko ordena hizkuntza horretan eta ordena hori kalkatzen du zenbaitek.

Euskaraz, ordea, salbuespenak salbuespen, hauxe da esaldi mota honen ohiko ordena: aditza + ahal.

Gai honi lotuta, ikus ondoko bi esteka hauetan datorrena:

Okerrak: *Gogoak ditut, *Gogoak badaude, *Gogoak badituzue, *Gogoekin nago…

Utzi erantzuna

Gaztelaniaren eraginez-edo, hiztun askok gogo hitza pluralean erabiltzeko joera dute. Gaztelaniaz, gehienetan ganas erabili ohi denez —pluralean, alegia—, hiztun horiek euskaraz ere plurala baliatzen dute singularra erabili beharrean.

Hona hemen Internet sarean topaturiko akats batzuk:

  • *A ze gogoak eszenatokira igotzeko!
  • *Gogoak badaude, dena da posible.
  • *Gauzen zergatiaz galdetzen hasten da, bere ingurunea hobeto ezagutzeko gogoekin.
  • *Sokatiran segitzeko gogoekin itzuli naiz Irlandatik.

Modu honetan behar dute:

  • A ze gogoa eszenatokira igotzeko!
  • Gogoa badago, dena da posible (= Gogorik badago, dena da posible).
  • Gauzen zergatiaz galdetzen hasten da, bere ingurunea hobeto ezagutzeko gogoz.
  • Sokatiran segitzeko gogoz itzuli naiz Irlandatik.

OHARRA. Beste kontu bat da gogoak eman esapidea. Adibidez: Gogoak ematen badit egingo dut, bestela ez / Gogoak ematen diona egiten ohituta dago / Ezin duzu beti gogoak ematen dizuna egin!

Okerrak: *batzu, *batzuri, *batzurekin, *batzutan…

Utzi erantzuna

Euskara baturako okerrak dira izenburuko forma horiek zein beste batzuk.

Okerrak: *batzu, *batzuri, *batzuren, *batzurekin, *batzurengana, *batzurengandik, *batzurenganaino, *batzutan, *batzutako, *batzutatik…

Ondoko hauek dira horien ordain zuzenak:

Zuzenak: batzuk, batzuei, batzuen, batzuekin, batzuengana, batzuengandik, batzuenganaino, batzuetan, batzuetako, batzuetatik…

Jarraitu irakurtzen →