Ana Galarraga Aiestaran / 2015-10-13 / 212 hitz
Txernobylgo zentral nuklearraren hondamendia gertatu zenetik ia 30 urte bete direnean, erradioaktibitateak kutsatutako eremuan ugaztun handiak ugaritzen ari direla frogatu du epe luzeko ikerketa batek. Are gehiago: espezieetako batzuk hondamendiaren aurretik baino ugariagoak dira gaur egun. Portsmouth Unibertsitateko Jim Smith ikertzaileak gidatu du lana, eta Current Biology aldizkariak argitaratu du artikulua.
Iker Tubia / 2015-11-03 / 656 hitz
Geoteknika eta meatzaritzan esperientzia du Beriainek. Geologia ikasi zuen, eta Antartikan izan da lurzoru izoztuari buruzko ikerketa egiten. Negua zen, eta zero azpitik 30 gradu izan dituzte.
Edu Lartzanguren / 2015-10-17 / 1.100 hitz
Ikurrinez apainduriko bizikleta bat ikusi da nazioarteko prentsan azken egunotan. Miarritzen (Lapurdi) «munduko lehen hidrogeno bizikleta elektrikoa» aurkeztu dutela esan zuten ingelesezko izenburuek. Errealitatea apur bat apalagoa da: badira beste hidrogeno bizikleta batzuk munduan, baina prototipoak dira. Miarritzeko Pragma enpresak Alpha izendatu duen bizikletaren berezitasun nagusia, berriz, «industrialki ekoizteko» diseinatu dutela da, Christophe Bruniau merkataritza garapenaren arduradunak esan duenez. Hidrogeno edo litiozko bateriak erabili, bizikleta elektrikoaren bolada da. Herbehereetan, dagoeneko, saldutako bizikleten laurdenak elektrikoak dira.
Juanma Gallego / 2015-10-18 / 478 hitz
Disruptore endokrino deritzen konposatuak lurraren erraietatik hidrokarburoak ateratzeko erabiltzen diren produktu kimikoetan agertzen dira, besteak beste. Orain, laborategian egindako ikerketa batek agerian utzi duenez, konposatu horiek arratoi arren hazi kopuruan eta testosterona mailetan eragina dute. Datuak Ameriketako Estatu Batuetako (AEB) ikertzaileek kaleratu dituzte asteon Endocrinology aldizkarian. Adituek petrolioa eta gasa ustiatzeko prozesuan erabili ohi diren 24 konposatu kimiko aztertu dituzte, eta horietatik 23k hormonen funtzionamendu normalean kalteak sor ditzaketela atzeman dute. «Konposatu horiek estrogenoak, androgenoak, progestagenoak, glukokortikoideak eta tiroidea hormona jotzeko gai dira», azaldu du ikerketa horren arduradun nagusi Susan Nagel doktoreak. Missouriko Unibertsitatean (AEB) dihardu.
Jone Amonarriz / 2015-10-02 / 523 hitz
Berrogei urte baino gehiago daramatza Jose Manuel Naredok (Madril, 1942) ekonomia ekologikoaren alorrean murgildurik. Azken urteotan hainbat sari jaso ditu, bai Espainiakoak, bai nazioartekoak; baina gaiaren inguruan egindako hamaika ikerketak eta idatzitako dozenaka liburuk «gogobete» dute bera. Donostiako udaletxean izan da aste honetan, «espresuki hitzordu horretarako» prestatutako hitzaldia emateko.
Ainara Arratibel Gascon / 2015-09-30 / 994 hitz
Isurtzen dituzten gasak neurtzeko autoei egiten zaizkien azterketak auzitan jarri ditu Volkswagenen motorrekin gertatutakoak. Trikimailuak saiheste aldera kontrolak errepidean egitearen alde agertu dira adituetako asko.
Koldo Nuñez / 2015-09-20 / 230 hitz
Datozen egunotan 2015eko uda amaituko da. Datu historikoak dauzkagunetik, aurtengo uda inoizko beroena izan da ipar hemisferioan, eta azken hamarkadetan ikusi den tenperaturen goranzko joera berriz bete da. Beroena eta lehorrena izan da leku askotan, eta marka asko gainditu dira, esaterako, Iberiar penintsulako leku askotan. Datuak biltzen hasi zirenetik, beroaldi luzeena eta beroena gertatu da aurten penintsulan. Antzekoa gertatu da Europa, Asia eta Ipar Ameriketako hainbat tokitan. Uda ez ezik, urtearen lehenengo sei hilabeteak ere beroenak izan dira ipar hemisferioan.