Musika mailu, entzulea ingude

Amagoia Gurrutxaga Uranga / 2019-05-02 / 621 hitz

Bihar beteko da mendea Pete Seeger folk kantari estatubatuarra jaio zela. Herri musika tradizionala hartu eta garai hobeagoak zizelkatzeko tresna gisa erabiltzen saiatu zen ibilbide oparoan. Jarrera horrek jazarpena ere ekarri zion. Haren hainbat grabazio argitaragabe plazaratuko dituzte bihar.

Jarraitu irakurtzen

Sorgin ehiza: mitoaren historia

Uxue Gutierrez Lorenzo / 2019-04-02 / 836 hitz

Sorginkeria delitua egotzita, 100.000 herritar inguru erre edo urkatu zituzten XV. eta XVII. mendeen bitartean munduan. Eraildakoen %80 andreak izanda, genero ikuspegitik ikertu nahi izan dute jazoera Iruñean, sorgin ehizari buruzko I. topaketa feministetan.

Jarraitu irakurtzen

Ruandako genozidioak 25 urte. testigantzak:«Jendeak ordaindu egiten zuen tiroz hil zitzaten eta ez aihotzez»

Kristina Berasain Tristan / 2019-03-17 / 2310 hitz

Ruandako gerra zibilaren eta genozidioaren bost lekukorekin elkartu da BERRIA; Euskal Herrian bizi diren bi ruandar, eta han bizi izandako hiru euskaldun. Denek eman dituzte garai hartako testigantza latzak. Matxeteen genozidioa izan zen.

Jarraitu irakurtzen

Ekintzaile gazteen ikur

Iñaki Petxarroman / 2019-03-16/ 367 hitz

Hamabost urte zituela, iaz, Stockholmen inoiz izandako udarik beroenaren erdian, zerbaitek egin zion krak Greta Thunbergi (Stockholm, Suedia, 2003) barruan. Abuztuaren 20a zen, eta Suediako Parlamentuaren atarian esertzea erabaki zuen «Eskola greba klimaren alde» zioen karteltxo batekin. 

Jarraitu irakurtzen

Martxoak 15: Mobilizazioak aldaketa klimatikoaren kontra

Jaione Dagdrommer / 2019-03-14 / 468 hitz 

Martxoaren 15ean, mobilizazioak deitu dira klima aldaketa eragiten ari diren politiken aurka. Europako ikasle mugimendutik bultzaturiko mobilizazio hauek Euskal Herrira ere iritsi dira.

Jarraitu irakurtzen

Zergatik ospatzen da martxoaren 8an emakume langileen nazioarteko eguna?

Ane Miren Etxaniz / 2019-03-08 /306 hitz

Emakume langilearen nazioarteko eguna da gaur, martxoaren 8a. Gaurko egunez, emakume eta gizonezkoen berdintasunaz gain, jendarte eredu parekide baten aldarrikapena egiten da. Egin dezagun atzera baina, eta ikusi zergatik ospatzen den gaurko egunez eta zeren omenetan.

1908an lan eskubideen alde

1908ko martxoaren 8an, 120 emakume langile erreta hil ziren New Yorkek Cotton lantegian. Dirudienez, soldata baxu eta lan baldintza txarrengatik protestan ari ziren, eta lantegi barruan egiten ari ziren itxialdia uzteko, kanpotik molotov koktelak jaurti zizkieten.

1910ean proposatu

1910ean Emakume Sozialisten Nazioarteko Konferentzia Kopenhagen bildu zenean, Clara Zetkinmilitaten komunistaren eskariz, Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna egitea proposatu zen. Zetkinen proposamena onartu zuten 17 naziotatik hurbildu ziren 100 emakume baino gehiagok.

1911an lehena

Aurreko urtean egindako proposamena onarturik, Alemania, Austria, Danimarka eta Suitzan ospatu zen lehen aldiz Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna. Martxoaren 19an izan zen orduan. Milioi bat pertsona baino gehiago bildu ziren mitin haietara. Besteak beste, emakumeentzat boto eta kargu politikoak betetzeko eskubidea eskatu zuten, lan egiteko, formakuntza profesionala eta bazterketarik ez jasateko aldarrikatu zuten bezala.

Triangleko sutea

Lehen aldarrikapen haien ostean, martxoaren 25ean, New Yorkeko Triangle fabrikan gertatu zen sutean, 146 langile, horietatik 123 emakumezko hil ziren lanean. Haietarik gehienak etorkinak ziren. Gertakari honek eragin handia izan zuen AEBtako lan legedian. Nazioarteko Emakume Langileen egunetan, behin baino gehiagotan aipatuko zen Trianglen gertaturikoa, emakumeen lan baldintza txarren salagarri.

1913 eta 1914

Errusiako emakumeek otsaileko azken igandean ospatu zuten euren eguna 1913an. Europan, martxoaren 8an bildu ziren I. mundu gerraren aurka protesta egin eta munduko gainerako emakumeei elkartasuna adierazteko.

1917ko Errusia

Gerra Handian hil ziren 2 milioi errusiarren omenez, errusiako emakumeek otsaileko azken igandea hautatu zuten “ogia eta bakea” lelopean huelga hasteko. Lau egunetara Tsarrak abdikatu egin zuen eta uneko gobernuak, martxoaren 8an, emakumezkoei botoa emateko aukera eman zien.

Martxoaren 8a

Martxoaren 8ak beste dimentsio bat hartu du azken urtetan herrialde garatuetan. Aurreko gertakari hauei egiten die, egungo arazoez gainera, gaurko egunak erreferentzia.