Ane Urrutikoetxea / 2019-04-01 / 458 hitz
Historia liburuetan gizonezkoak izan ohi dira nagusi, emakume izate soilagatik askok ez baitute merezitako ospea eskuratu eta euren lan, zein borrokak anonimatu iraingarrian ahaztuak gelditu baitira. Emakume hauei merezi duten lekua eman nahi izan diegu, etorkizunean belaunaldi berrien erreferente izan daitezen.
Jarraitu irakurtzenUxue Gutierrez Lorenzo / 2019-04-02 / 836 hitz
Sorginkeria delitua egotzita, 100.000 herritar inguru erre edo urkatu zituzten XV. eta XVII. mendeen bitartean munduan. Eraildakoen %80 andreak izanda, genero ikuspegitik ikertu nahi izan dute jazoera Iruñean, sorgin ehizari buruzko I. topaketa feministetan.
Jarraitu irakurtzenJakes Goikoetxea / 2019-03-12 /330 hitz
Borrokalaria. Luis Ortiz Alfau borrokalaria izan da (Bilbo, 1916-1919). Errepublikaren aldeko eta frankismoaren kontrako milizianoa 1936ko gerran, ahanzturaren kontrako eta memoriaren aldeko borrokalaria azkeneko bi hamarkadetan. Herenegun hil zen, 102 urte zituela.
Jarraitu irakurtzenJoseba Aurkenerena / 2019-01-27 / 838 hitz
Euskal marinelak sona handikoak izan ditugu beti, balea eta bakailao arrantzan aritu ziren luzaz, Islandiako eta Ternuako itsaso hormatuetan ibili ziren oso aspalditik eta beharra zutenean, sareak eta arpoiak utzi, eta ezpataz eta zizpoletaz armaturik, itsasontzi arrotzak erasotzeari eta barruan zeramaten guztia ebasteari ekiten zioten. Bizkaiko, Gipuzkoako eta Lapurdiko portuak euskal itsaslapur eta kortsarioen habiak ziren. Horietako bat dugu Ixtebe Pellot hendaiarra, askoren ustez, Euskal Herriko azken kortsarioa izan zena.
Joseba Aurkenerena / 2019-01-20 / 1627 hitz
Gure arbaso zaharrek, laborantzatik bizi zirenez gero, gogoeta sakona egin zuten urteaz, urtaroez, egunaren eta gauaren txandatzeaz, biziaren gurpilaz, eguzkiak urtean zehar egiten duen ibilbideaz, ilargiaren aldiez, egutegiaz, emankortasunaz, jainko eta jainkosez… Eta horrela urtaroen banatzaile diren solstizio eta ekinozioetan euren jai erritual handiak ezarri zituzten. Jai horietan naturarekin biziki lotuak ziren dibinitateak gurtzen zituzten: In edo –Inko-, Egu, Eki, Ilargi… eta jai hauek horien ohorez burutzen zituzten. Eguzkiaren besta handia udako solstizioaren inguruan izaten zen, eguzki jaioberriaren besta neguko solstizioan eta In jainkoaren besta udaberriko ekinozioan. Horrela izaki, hainbat adituren ustez, inauteria azaltzeko dugu lehen hitza, INOTE litzateke, eta In jainkoaren garaia esan nahiko luke (In-o- + -te).
Juan Ignacio Perez Iglesias / 2019-01-07 / 465 hitz
Tuberkulosiak batez ere birikei eragiten die eta erraz kutsatzen da airean zehar. Egokiro tratatzen ez bada, eten gabeko eztula eragiten du, eta sukarra, pisu-galera, ahulezia eta azkenean heriotza. Kutsadura bidezko gaixotasunen artean, bera da heriotza gehien eragiten dituen gaixotasunetako bat; urteko, 10-15 miloi kasu berri agertzen dira eta 1.5-1.8 miloi heriotza.
Maialen Unanue Irureta / 2019-01-09 / 1163 hitz
Bostehun urte dira munduari lehen aldiz bira eman zion espedizioa abiatu zela: Magallaesek hasi zuen, eta Elkanok amaitu, hiru urtera. Historialari batzuen ustez, ezaguna da Elkanoren figura; beste batzuen ustez, ez. Ikerketa sakonagoak eskatu dituzte, baita gertatutakoak modu kritikoago batean aztertzea ere.