DANA

naiz. / Maria del Rio / 248 hitz

Azkeneko asteetan albiste txar eta hunkigarriek mugiarazi gaituzte. Valentzian gertatutakoaz asko hitz egin dugu denok, batez ere, tragediak utzitako hildakoez eta desagertutakoez, galera material handiez, oinarrizko zerbitzuen faltaz eta berreraikuntza zail eta luze bati ekiteko beharraz. Irudi ikaragarriak ikusi eta dramaren kontakizunak sarritan entzun baditugu ere, ezinezkoa da ondorioez erabat jabetzea. Ekidinezina zaigu, gainera, tarte batez bada ere, 1983ko uholdeetan pentsatzea. Hori bai, beste une historiko batean gaude; astintzen gaituen krisi klimatikoaren ondorioak dira oraingoak. Izan ere, DANA bezalako muturreko fenomeno meteorologikoak areagotzen ari dira, eta gero eta ohikoagoak bilakatzen.

Hainbat gai garrantzitsu aztertzeko aukera ere izan dugu. Negazionismo klimatikoaren eragina, dudarik gabe. Zientziarekiko konfiantza ezak ebidentziak ukatzera garamatza; are gehiago, gelditasunera garamatza eta hori bai dela okerra. Fenomeno horiek saihestu ezin badira ere, ondorio suntsitzaileak gutxitzeko aukerak ditugu. Urgentziaz jarri behar dugu agendan uholde-arriskuko eremuak ekiditen dituen hirigintza arduratsua; dagoena hobetuko duten ingeniaritza-lanak; herritarrentzako prebentzio-plan egokiak, pertsonak eta interes publikoa interes ekonomikoen gainetik lehenesten dituztenak; eta zerbitzu publikoen indartzea.

Kontuan hartzeko beste gako kezkagarria da inork ez kapitalizatzea sortutako amorrua eta itxaropen eza. Lehenengo uneko shock egoera buloak zabaltzeko baliatu da, eskuin-muturraren ohiko gaiei lotuta daudenak, hala nola arrazakeriari buruzkoak. Trumpen garaipenak, gainera, ez du baikor izaten laguntzen. Baina funtsezkoa da ikusitako elkartasun keinuei eta irudiei aitortza egitea. Hango lagunek, gainera, hitz egin didate  auzo elkarteak eta hainbat eragile antolatzeko izaten ari diren gaitasunaz eta indarraz. Beharrezkoa da, lehenbailehen, zientzia eta herritarren parte-hartzea gobernantzan txertatzea, jakinda hartu behar izango diren neurri denak ez direla erosoak izango.

“Ikusi nahi ez duena baino itsuagorik ez dago”

ARGIA aldizkaria / 2024-09-24 / 298 hitz

Musikan inoiz ez dela diskriminaziorik egon adierazi du Alex Sardui abeslariak, eta haserre erantzun diote Euskal Herriko musikagintzako emakumeek*, 150 lagunek sinaturiko komunikatuan: “Denbora asko daramagu tankera honetako egoerekin nazkatuta”. Barkamena eskatu du Sarduik.

Jarraitu irakurtzen

Gailu digitalak ikastetxeetan

BERRIA / 2024-09-10 / Julen Linazasoro

Duela gutxi, hezkuntzarako eta trebetasunetarako ELGAko zuzendaritzak (Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea) Ikasleak, gailu digitalak eta arrakasta izeneko txostena argitaratu zuen. Bertan, ikastetxeetan gailu digitalak ezartzearekin lotutako PISA txostenen datuak aztertzen dira.

Jarraitu irakurtzen

Miresmena

Karmele Jaio / 2023-05-06 / 275 hitz

Miresten dudala esan diot lagun bati eta bere lehen erreakzioa izan da ukatzea: Ez, ez, ez, miresmena oso hitz handia da, esan dit, bere buruari garrantzia kenduz, pixka bat deseroso nire aitorpenaren aurrean. Hortaz hitz egin aurretik, pertsona batzuek entzuteko gaitasunik ez dutela esaten ari ginen, nabaria dela noiz dagoen zure aurrekoa esaten ari zarenari adi eta noiz zaren entzule hutsa harentzako. Nirekin ondo sentitzen dela esan dit, esaten duena entzuten nagoela uste duelako, eta erantzun diot arreta badela laztan bat emateko modu bat, azken finean, batzuetan arreta pixka bat baino ez dugula behar ondo sentitzeko. Baina aitortu dit ezetz, badela beste zerbait nirekin dagoenean ongi sentiarazten duena, ez bakarrik eskainitako arreta. Esan dit berari begiratzeko dudan moduak gehiago balio duela sentiarazten duela. Eta orduan atera dut nik miresmen hitza. Izan ere, orduan konturatu naiz miretsi egiten dudala, eta horrek sentiarazten duela ondo, nabaritzen duelako. Eta bere lehen erreakzioa ulertzen saiatu naiz, zergatik sentitu den deseroso hitzarekin, eta konturatu naiz hitz batzuk erabat kutsatuta daudela mundu honetan. Miresmena horietako bat da, hain lehiakorra eta klasista den gizarte honek miresmena lotzen baitu norbait zure gainetik egotearekin. Norbait mirestean, zuregan boterea izango balu bezala, bera baino txikiagoa sentitzen zarela aitortuko bazenio bezala. Eta ez. Nik ez dut nire laguna miresten haren arrakastengatik, ospeagatik, botereagatik. Miresten dut bere esentziagatik eta bakarra delako eta ondo sentiarazten nauelako berarekin nagoenean, neure bertute eta akats guztiekin bakean. Eta ez naiz bera baino gehiago edo gutxiago sentitzen, ez beherago, ez gorago, ez dut horretan pentsatzen elkarrekin gaudenean. Horregatik uste dut arreta laztan bat emateko modua baldin bada, miresmena maitasun modu bat dela. Almudena Grandesek ere esaten zuen: Mirespenik gabe, ez dago maitasunik.

Argazkietako txuri salbatzaileak

Amaia Rojo / 2021-05-21 / 547 hitz

Ceuta eta Melilla, Gaza edo Saharatik jasotzen ditugun argazki eta bideoak beti berdinak dira. Erreportajeak gauza bat dio, asko idatzi eta teorizatzen da, konfliktoa zertan datzan eta giza eskubideak nola urratzen diren azaltzen da ere. Baina gero argazkia beti berdina da.

Jarraitu irakurtzen

Ikusle arruntaren koplak

Samara Velte / 2021-02-05 / 228 hitz

Joan den astean euskarazko sare sozialen paisaia malkartsua —telefono eta Internetekoena, besteak azkenaldian nahiko faltan ditugu eta— zeharkatu du Iruñerriko gaztetxo batzuek egindako bideoklip batek. Gizon arruntaren koplak, rural-trap estiloan: sardeak, epentesiak, buruko estalkiak eta txandalak, gaiztotasunaren eta gizonkeriaren halako estetika punki bat irudikatzeko asmoz.

Jarraitu irakurtzen

Ezin dut, ama

Karmele Jaio / 2020-06-19 / 413 hitz

Ia hiru hilabetez elkar ikusi gabe, azkenean zita eman didate zaharren egoitzan ama ikusteko. Tenperatura hartu didate, eskuak garbitu ditut eta egoitzako langile batek harrera aretoan dagoen amarengana lagundu dit. Nire urduritasuna maskararen azpian ezkutatuta, arretaz entzun ditut bidean eman dizkidan ohar guztiak: ezin duzue elkar ukitu, ezin duzue maskara kendu, berrogeita hamar minutu dituzue.

Jarraitu irakurtzen