Saltatu nabigazioa

4.4a Gelakoen hiztegi sekretua

Gazte hizkera edo bestelako erregistro informalen erabilera zabaltzeko zailtasunik handiena zera da: erabiliz sortu eta elikatzen diren erregistroak direla, hain zuzen. Hala, ikasleek esparru informaletan euskararik erabiltzen ez badute ez dute baliabide linguistiko informalik bereganatzen eta baliabide egokirik gabe, argi dago, ez dute esparru informaletan euskara erabiliko. Izan ere, ondoan dute erdarazko adierazpide joko oso bat, noiznahi erabiltzeko prest.

Hortaz, gurpil zoroa gelditzeko ikasleei hizkuntza ez akademikoa garatzen lagundu nahi diegunean, oreka zaila lortu behar dugu: baliabide informalak irakatsi baina "irakatsi gabe", hau da, ikasleek esateko modu horiek erabiliko dituzten esparruetan zuzenean txertatu, komunikazio ekintzetan erabat funtzionalak izan daitezen. Inoiz baino gehiago, erabiliz irakatsi.

Esku-hartzearen testuingurua eta deskribapena

Testuingurua: Ikasleek gelan euskara erabiltzen dute, oro har, baina aisialdian, jolastokian esaterako, gaztelania nagusitzen ari da. Laugarren maila arte ez da alde handia izan gelako eta gelatik kanpoko erabileraren artean, baina iaz irakasleak hasi ziren ikasleengan gaztelaniarako joera atzematen jolastorduetan, irteeretan eta abarretan, eta aurten, bosgarren mailan, oso nabarmena da. Gelan ere, taldekako lanean batez ere, hasi dira batzuk gaztelaniara pasatzen eta, horien atzetik, gainerakoak ere.

Ikasmaila: Lehen Hezkuntzako 5. maila

Ikasle kopurua: 22

Ikasgaia eta irakaslea: tutorea edota hizkuntza irakaslea

Helburua: Ikasleei baliabide linguistiko informalak ematea elkarrekintza komunikatibo ez formaletan gaztelaniara pasatzeko premia txikitzeko.

Esku-hartzearen deskribapena:

  • MSB webguneko Gelakoen Hiztegi Sekretua jarduera gelarako prestatu. Egindako egokitzapenak:
    • Ikasleen sormena pizteko programatutako saioetan ikasleek beraiek sortutako "hiztegi sekretuaz" gain, ikasleei eskatu diegu telebistan, liburuetan edo filmetan entzun eta gustatu zaizkien esamoldeak gelara ekartzeko. Irakasleak ere zenbait proposatu dizkie, eta gustukoak, zerrendan gehitu dituzte.
    • Maiatzean hirugarren zikloko ikasleen ardura izaten da, txandaka, haur hezkuntzako ikasleei zenbait jolas irakastea jolastokian. Zeregin horretarako ikasleek esamolde eta jolas kanta egokiak aukeratu dituzte.

Atxikimenduaren osagaiak

Galdera

... atxikimendua elikatzen duten zer osagai landu du irakasleak jarduera honekin? 

Erantzunak

Afektibo-soziala

Pragmatikoa

Hausnartua

Sinboliko-kulturala

Feedbacka

Zure ustez, zer gertatu da?

Galdera

Irakasleak aukeratu duen jarduera egokia da helburua lortzeko? Zure ustez, zer aurreikuspen egin daiteke? Beheko aukeren artean, zein dira gertatu direnak?

Erantzunak

Baliabide linguistikoen sormena ez da erraza izan, trebatzea eskatu du.

Erregistro informaleko baliabideak aberastearekin batera euskararen erabilera asko hazi da jolastokian.

Ikasleek, sormenaren bidetik, hizkuntzarekin gozatzea lortu dute.

Hizkuntzaren alderdi informaletan trebeago izateak gelako praktika linguistikoetan ere eragin du, onerako.

Feedbacka

Jarduera prestatu zuen irakaslearen balorazioa

" Jarduera honekin lortu nahi genuen lehen helburua bete dugu, hau da ikasturtearen amaieran aberatsagoa da ikasleen errepertorioa eta hizkuntzarekin jolasteko ohitura barneratu dute. Orain irakasleak proposatu gabe ere, hitz jokoak asmatzen dituzte eta hasten dira hitzen "esanahi ezkutuak" proposatzen.

Dena den, jolastokian euskararen erabilera ez da hazi guk nahi genuen bezainbeste. Batzuengan ikusten da ahalegina baina taldearen gaztelaniarako inertzia indartsuagoa da, oraingoz. Alderdi positiboa da gelako gaztelaniarako joerari aurre egin diogula. Egia da irakasle guztien artean saiakera berezia egin dugula lan kooperatiboan gainean egoteko eta proiektu bakoitzaren hasieran urrats guztietan euskara erabiltzeko garrantzia esplizitatu diegula ikasleei, haien nolabaiteko "erabiltzearen aldeko akordioa" lortzeko.

Zailtasunen artean aipatu behar da, hasieran, sormen ariketak ez direla oso arrakastatsuak izan eta erdarazko zatiak eta esanahiak (gaztelania, baita ingelesa ere) tartekatzen zituztela. Irakaslearen laguntza pixka batekin, ordea, gero eta hobeki moldatu dira, eta hitz eta esapide nahiko landuak sortu dituzte azkenean.

Jardueran egindako egokitzapenak interesgarriak izan direla uste dut. Lanketa saio bakan batzuetan trinkotu beharrean ikasturtean zehar noizbehinka egindako sormen ariketak proposatu zaizkie ikasleei eta, horrela, ez da lan nekagarria izan, kontrakoa. Bestalde, oso gustura ibili dira entzundako esamoldeak "arrantzatzen", ia lehian ibili dira nork esamolde bitxiena ekarri taldera.

Azkenik, haur txikiek ere esamoldeak eta jolas kantak behar dituztela ikusteak beraiengan hausnarketa puntu bat sortu duela esan daiteke. Bestalde , aukera izan dute txikiagoak zirenean erabiltzen zituzten zenbait baliabide gogoratzeko eta orain gustuko dituztenekin konparatzeko.

Seigarren mailari begira, hasi beharko dugu pentsatzen ikasturte honetan egindakoan sakontzeko zer bide hartu, batez ere ikasitako baliabideak gelatik kanpo erabiltzeko ohitura orokortzeko."